Standardy Ochrony Małoletnich

Fundacja „Promyczek” w Andrychowie 

Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 1/02/2024 Prezesa Zarządu Fundacji „Promyczek”  

z dnia 15 lutego 2024 r. 

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH w Fundacji „Promyczek” w Andrychowie 

(wersja zupełna) 

Podstawy prawne: 

1. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r.  poz. 289 oraz 535) 
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury 

„Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870) 

3. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw  (Dz.U. poz.1606) 
4. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.)
5. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 900) 
6. Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1781)
7. Konwencja o prawach dziecka (Dz.U.1991 nr 120, poz. 526) 
8. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2012, poz. 1169) 

Obowiązują od dnia 15.02.2024 r.

Rozdział 1 Informacje ogólne 

WPROWADZENIE 

Nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U. poz. 1606) określiła warunki skutecznej ochrony małoletnich  przed różnymi formami przemocy. Wprowadzone zmiany wskazują na potrzebę opracowania jasnych i spójnych  standardów postępowania w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich. „Standardy ochrony małoletnich” są jednym z elementów systemowego rozwiązania ochrony małoletnich przed  krzywdzeniem i stanowią formę zabezpieczenia ich praw. Należy je traktować jako jedno z narzędzi wzmacniających  i ułatwiających skuteczniejszą ochronę małoletnich przed krzywdzeniem. 

W konstruowaniu „Standardów ochrony małoletnich” przyjęto następujące założenia: 

1. w Fundacji „Promyczek” w Andrychowie nie są zatrudniane osoby mogące zagrażać bezpieczeństwu małoletnich,
2. wszyscy pracownicy potrafią zdiagnozować symptomy krzywdzenia małoletniego oraz podejmować interwencje  w przypadku podejrzenia, że małoletni jest ofiarą przemocy, 
3. podejmowane postępowanie nie może naruszać praw dziecka, praw człowieka oraz bezpieczeństwa danych  osobowych, 
4. małoletni wiedzą, jak unikać zagrożeń w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami, 
5. małoletni wiedzą, do kogo zwracać się o pomoc w sytuacjach dla nich trudnych i czynią to mając świadomość  skuteczności podejmowanych działań, 
6. rodzice poszerzają wiedzę i umiejętności o metodach wychowania bez stosowania przemocy oraz potrafią uczyć  zasad bezpieczeństwa. 

Ponadto przyjęto, że: 

7. prowadzone postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich jest  zorganizowane w sposób zapewniający im skuteczną ochronę, 
8. działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane oraz  monitorowane i poddawane okresowej weryfikacji przy udziale wszystkich zainteresowanych podmiotów. Uwzględniając powyższe założenia niniejszy dokument określa zatem standardy ochrony małoletnich, stanowiące  zbiór zasad i procedur postępowania w sytuacjach zagrożenia ich bezpieczeństwa. Jego najważniejszym celem jest  ochrona małoletnich przed różnymi formami przemocy oraz budowanie bezpiecznego i przyjaznego środowiska. 

   SŁOWNICZEK POJĘĆ

Ilekroć w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich” jest mowa o: 

1. Fundacja – należy przez to rozumieć Fundację „Promyczek” w Andrychowie; 
2. małoletnim (dziecku, uczniu, wychowanku) – należy przez to rozumieć każdą osobę do ukończenia 18 roku życia;
3. pracowniku/personelu Fundacji – należy przez to rozumieć każdego pracownika Fundacji, bez względu na formę  zatrudnienia, w tym: praktykantów odbywających praktyki studenckie lub inne osoby, które z racji pełnionej funkcji  lub zadań mają (nawet potencjalny) kontakt z małoletnimi; 
4. Zarząd – należy przez to rozumieć Zarząd Fundacji „Promyczek” w Andrychowie; 
5. rodzicu – należy przez to rozumieć przedstawiciela ustawowego małoletniego pozostającego pod ich władzą  rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać  samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka; 
6. opiekunie prawnym małoletniego – należy przez to rozumieć osobę, która ma za zadanie zastąpić dziecku  rodziców, a także wypełnić wszystkie ciążące na nich obowiązki. Jest przedstawicielem ustawowym małoletniego,  dlatego może dokonywać czynności prawnych w imieniu dziecka i ma za zadanie chronić jego interesy prawne,  osobiste oraz finansowe; 
7. „osobie najbliższej małoletniemu” – należy przez to rozumieć osobę wstępną: matkę, ojca, babcię, dziadka;  rodzeństwo: siostrę, brata, w tym rodzeństwo przyrodnie, a także inne osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie, a w przypadku jej braku – osobę pełnoletnią wskazaną przez małoletniego; 
8. przemocy fizycznej – należy przez to rozumieć każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu  przekroczenie granicy ciała małoletniego, np. bicie, popychanie, szarpanie, itp.; 
9. przemocy seksualnej – należy przez to rozumieć zaangażowanie małoletniego w aktywność seksualną, której nie  jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, naruszającą prawo i obyczaje  danego społeczeństwa; 
10. przemocy psychicznej – należy przez to rozumieć powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub skrajnie  drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic niewarte, złe,  niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja  potrzeby innych; 
11. zaniechaniu – należy przez to rozumieć chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie podstawowych potrzeb  fizycznych i psychicznych przez osoby zobowiązane do opieki, troski i ochrony zdrowia i/lub nierespektowanie podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju;
12. przemocy domowej – należy przez to rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub  zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także innych osób wspólnie  zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia,  zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich  zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienie i krzywdy moralne u osób dotkniętych  przemocą; 
13. osobie stosującej przemoc domową – należy przez to rozumieć pełnoletniego, który dopuszcza się przemocy  domowej; 
14. świadku przemocy domowej – należy przez to rozumieć osobę, która posiada wiedzę na temat stosowania  przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej. 

Rozdział 2 

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH 

Standard I 

Pracownicy Fundacji, małoletni, ich rodzice oraz opiekunowie prawni znają „Standardy ochrony małoletnich”. Dokument jest dostępny i upowszechniany. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

• Dokument „Standardy ochrony małoletnich” został opracowany, zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 2023 r.  o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1606).
• Zapoznano z nim personel Fundacji, rodziców/opiekunów prawnych małoletnich oraz małoletnich.
• Dokument wprowadzono do stosowania w Fundacji. 
• Dokument udostępniono na stronie internetowej Fundacji: https://fundacjapromyczek.pl/onas oraz w  widocznym miejscu w budynku Fundacji (informacja na tablicy ogłoszeń, dokument do wglądu w sekretariacie).
• Dokument został udostępniony w dwóch wersjach: wersji zupełnej oraz skróconej przeznaczonej dla małoletnich  i zawierającej informacje dla nich istotne. 
• Informacje o treści dokumentu upowszechniane są wśród pracowników Fundacji. 
• Informacje istotne dla małoletnich zawarte w dokumencie upowszechniane są w trakcie zajęć/warsztatów  grupowych prowadzonych przez pracowników Fundacji oraz konsultacji, diagnozy, terapii prowadzonych  w indywidualnym kontakcie. 
• Publikacja dokumentu spełnia wymogi Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. 

Standard II 

Personel współtworzy i gwarantuje bezpieczne i przyjazne środowisko w Fundacji. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

1. W Fundacji zatrudnia się personel po wcześniejszej weryfikacji w Krajowym Rejestrze Karnym, Rejestrze  Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, a w przypadku stanowisk pedagogicznych dodatkowo w Centralnym  Rejestrze Orzeczeń Dyscyplinarnych. W przypadku zatrudnienia obcokrajowców personel weryfikuje osobę  w rejestrach karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub odpowiadających im czynów  zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych poprzez oświadczenia  o niekaralności. 
2. Zarząd Fundacji określa organizację, stosowanie i dokumentowanie działań podejmowanych w ramach procedur  określonych w dokumencie „Standardy ochrony małoletnich”. 
3. Pracownicy Fundacji są świadomi swoich praw oraz odpowiedzialności prawnej ciążącej na nich za  nieprzestrzeganie standardów ochrony małoletnich. 
4. W Fundacji prowadzona jest systematyczna edukacja wszystkich pracowników z zakresu ochrony małoletnich  przed krzywdzeniem, a w szczególności: 

1) rozpoznawania symptomów krzywdzenia małoletnich, 

2) procedur interwencji w przypadku krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia, a także posiadania informacji o  krzywdzeniu, 

3) dokumentowania podejmowanych działań związanych z ochroną małoletnich, 

4) znajomości praw dziecka, praw człowieka oraz zasad bezpiecznego przetwarzania udostępnionych danych  osobowych, 

5) odpowiedzialności prawnej za zdrowie i życie powierzonych w opiece małoletnich, 

6) procedury „Niebieskie Karty”, 

7) bezpieczeństwa relacji całego personelu z małoletnim, uwzględniającą wiedzę o zachowaniach pożądanych i  niedozwolonych w kontaktach z nim. 

5. W Fundacji prowadzi się systematyczną diagnozę czynników ryzyka i czynników chroniących poczucia bezpieczeństwa małoletnich, a w szczególności w obszarach: 

1) relacji między pracownikiem Fundacji a małoletnim, 

2) poczucia bezpieczeństwa psychofizycznego, z uwzględnieniem zagrożeń środowiskowych (poszanowanie  odmienności, równość i sprawiedliwość w przestrzeganiu ogólnie obowiązujących zasad, podmiotowe  traktowanie).

Standard III 

Fundacja oferuje rodzicom/opiekunom prawnym informację oraz edukację w zakresie wychowania dzieci bez  przemocy oraz ich ochrony przed krzywdzeniem i wykorzystywaniem. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

1. W Fundacji znajduje się tablica informacyjna (tablica ogłoszeń) dla rodziców, gdzie umieszczone są dane  kontaktowe placówek zapewniających pomoc i opiekę w trudnych sytuacjach życiowych. Na stronie internetowej Fundacji oraz w mediach społecznościowych publikowane są przydatne informacje na temat: wychowania dzieci bez przemocy, ochrony dzieci przed przemocą i wykorzystywaniem, zagrożeń bezpieczeństwa dziecka w Internecie oraz możliwości podnoszenia umiejętności wychowawczych.
2. Rodzice mają dostęp do obowiązujących w Fundacji „Standardów ochrony małoletnich” gdzie znajdują się  procedury zgłaszania zagrożeń. 
3. Fundacja umożliwia rodzicom oraz opiekunom prawnym małoletnich, poprzez organizację warsztatów, szkoleń,  konsultacji indywidualnych, poszerzanie wiedzy i umiejętności związanych z ochroną dziecka przed zagrożeniami  oraz z zakresu wychowania pozytywnymi metodami wychowawczymi, bez kar fizycznych i krzywdzenia  psychicznego dziecka. 

Standard IV 

Fundacja zapewnia małoletnim równe traktowanie oraz przestrzeganie ich praw. Wskaźniki realizacji standardu:

1. Fundacja oferuje edukację w zakresie praw dziecka, człowieka oraz ochrony przed zagrożeniami przemocą i  wykorzystywaniem. Upowszechniane są materiały zawierające: 

• informacje na temat praw dziecka/praw człowieka, 
• informacje na temat ochrony przed przemocą oraz wykorzystywaniem, 
• informacje z zakresu profilaktyki przemocy rówieśniczej, 
• informacje na temat zagrożeń bezpieczeństwa dzieci w Internecie. 

2. Małoletni mają dostęp do informacji do kogo mogą się zgłosić po pomoc i radę w przypadku krzywdzenia lub  wykorzystywania. 
3. W Fundacji dostępne są materiały edukacyjne w zakresie: praw dziecka, ochrony przed zagrożeniami przemocą  i wykorzystywaniem seksualnym oraz zasad bezpieczeństwa w Internecie (broszury, ulotki, książki).
4. W Fundacji wyeksponowane są informacje na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym  numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży. 

Standard V 

Organizacja postępowania na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletnich zapewnia skuteczną  ochronę. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

1. Określono procedury interwencji personelu w sytuacjach krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego.
2. Postępowanie na wypadek krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego nie może naruszać jego  godności, wolności, prawa do prywatności oraz nie może powodować szkody na jego zdrowiu psychicznym lub  fizycznym (poczucie krzywdy, poniżenia, zagrożenia, wstydu). 
3. W Fundacji ustalone są zasady wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy.
4. W Fundacji wskazano osobę odpowiedzialną za składanie zawiadomień o popełnieniu przestępstwa na szkodę  małoletniego, zawiadomienie sądu opiekuńczego oraz wszczynanie procedury „Niebieskie Karty”.
5. W Fundacji wskazano osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających  małoletniemu i udzielenie mu wsparcia. Informacja o osobie przyjmującej zgłoszenia jest upowszechniona na  stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń w Fundacji. 
6. Podmioty postępowania uprawnione do przetwarzania danych osobowych uczestników postępowania  w sprawach krzywdzenia małoletnich przestrzegają Polityki Bezpieczeństwa Przetwarzania Danych Osobowych,  obowiązującej w Fundacji (RODO). 

Standard VI 

W Fundacji wzmacniane jest poczucie bezpieczeństwa małoletnich w obszarze relacji społecznych oraz ochrony  przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

1. W Fundacji opracowano zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnimi a personelem.
2. W Fundacji określono wymogi dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi, a w szczególności zachowania  niedozwolone. 
3. W Fundacji opracowano zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci internetowej oraz  procedury ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w sieci Internet oraz utrwalanymi w  innej formie. 
4. W Fundacji opracowano i wdrożono procedury ochrony małoletnich przed krzywdzeniem w sytuacjach: przemocy  domowej oraz cyberprzemocy. 
5. W Fundacji opracowano i wdrożono procedurę „Niebieskiej Karty”. 
6. Pracownicy Fundacji realizują plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu doznanej przez niego krzywdy. 

   Standard VII 

Działania podejmowane w ramach ochrony małoletnich przed krzywdzeniem są dokumentowane. Wskaźniki realizacji standardu:

1. W Fundacji prowadzony jest rejestr spraw zgłaszanych i rozpatrywanych w związku z podejrzeniem lub  krzywdzeniem małoletnich. 
2. Osoba upoważniona do przyjmowania zgłoszeń związanych z krzywdzeniem małoletnich składa oświadczenie o  zachowaniu poufności i zobowiązana jest do zachowania bezpieczeństwa uzyskanych danych osobowych.
3. W procedurze „Niebieskie Karty” stosowane są wzory Kart „A” i „B” oraz kwestionariusze rozpoznania przemocy  domowej. 
4. Obieg dokumentów w sprawach związanych z krzywdzeniem małoletnich określa Instrukcja Kancelaryjna.
5. Zasady przechowywania ujawnionych incydentów lub zgłoszonych incydentów lub zdarzeń. 

Standard VIII 

Fundacja monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi zasadami i procedurami  ochrony małoletnich. 

Wskaźniki realizacji standardu: 

1. Przyjęte zasady i realizowane procedury ochrony małoletnich są weryfikowane – przynajmniej raz na dwa lata.
2.  W ramach kontroli zasad i praktyk ochrony małoletnich Fundacja pozyskuje opinie małoletnich oraz ich rodziców  lub opiekunów prawnych. 
3. Do weryfikacji dokumentacji wykorzystywane są wnioski z kontroli „Standardów ochrony małoletnich” przez  uprawnione do kontroli podmioty zewnętrzne. 
4. Zasady monitoringu oraz termin, zakres i sposób kontroli określają Zarząd Fundacji. 

Rozdział 3 

ZASADY OCHRONY MAŁOLETNICH PRZED KRZYWDZENIEM OBOWIĄZUJĄCE W FUNDACJI

3.1 Zasady zatrudniania pracowników w Fundacji oraz dopuszczania innych osób do kontaktu nad  małoletnimi 

1) Zarząd Fundacji przed nawiązaniem stosunku pracy, niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy oraz  terminu jej trwania uzyskuje informacje: 

a) w przypadku każdego pracownika, studenta odbywającego praktyki studenckie, wolontariusza – z Krajowego  Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i  art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023  r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600), lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w  przepisach prawa obcego; 

b) w przypadku zatrudnienia każdej osoby w Fundacji i dopuszczenia do kontaktu z małoletnimi, w tym także  studenta odbywającego praktyki studenckie, wolontariusza – z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle  Seksualnym z dostępem ograniczonym. 

c) w przypadku zatrudnienia osoby na stanowisku pedagogicznym, w tym także studenta odbywającego praktyki  studenckie, wolontariusza dopuszczonych do pracy z małoletnimi – zaświadczenie z Rejestru Orzeczeń  Dyscyplinarnych dla Nauczycieli; 

2) Nie jest wymagane przedstawienie zaświadczeń, w przypadku, gdy z osobą jest nawiązywany kolejny stosunek  pracy w tej samej Fundacji w ciągu 3 miesięcy od dnia rozwiązania albo wygaśnięcia na podstawie art. 20 ust. 5c  poprzedniego stosunku pracy. 

3) Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pedagogicznych składają przed nawiązaniem stosunku pracy pisemne  potwierdzenie spełniania warunku. 

a) posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystania z praw publicznych.

b) że nie toczy się przeciwko kandydatowi postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane  z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne. 

4) W przypadku zatrudniania kandydata do pracy lub dopuszczenia do kontaktu z małoletnimi osoby posiadającej  obywatelstwo innego państwa jest on zobowiązany do złożenia przed zatrudnieniem lub dopuszczeniem do  kontaktu z małoletnimi informacji z rejestru karnego państwa, którego jest obywatelem, uzyskiwanej do celów  działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi. 

5) W przypadku, gdy prawo państwa, z którego jest osoba, o której mowa w pkt 4 nie przewiduje wydawania  informacji do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z małoletnimi, osoba ta  przedkłada informację z rejestru karnego tego państwa. 

6) W przypadku, gdy prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja, o której mowa w ust. 4–5, nie  przewiduje jej sporządzenia lub w danym państwie nie prowadzi się rejestru karnego, osoba, o której mowa w pkt  5 , składa pracodawcy oświadczenie o tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w  tym państwie za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i XXV Kodeksu  karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu  narkomanii oraz że nie wydano wobec niej innego orzeczenia, w którym stwierdzono, iż dopuściła się takich  czynów zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego uprawnionego organu  lub ustawy stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich  lub określonych zawodów albo działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych  zainteresowań przez małoletnich lub z opieką nad nimi. 

7) Oświadczenia, o których mowa w pkt 6, składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie  fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej  treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje  pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. 

8) Informacje, o których mowa w pkt 4 – 8, pracodawca utrwala w formie wydruku i załącza do akt osobowych  pracownika albo dokumentacji dotyczącej osoby dopuszczonej do kontaktu z małoletnimi.

9) Zatrudniani pracownicy lub inne osoby przed dopuszczeniem do kontaktu z małoletnimi są zobowiązani do  zapoznania się z: 

• Statutem Fundacji, 
• Regulaminem pracy, 
• Standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w Fundacji, 
• Regulaminami i instrukcjami bhp i p/poż, 
• Polityką bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych 

10) Potwierdzenie zapoznania się z dokumentami oraz oświadczenia o zobowiązaniu się do ich przestrzegania  składane jest w formie pisemnej i umieszczone w aktach osobowych lub dołączane do umów o świadczenie  działalności wolontariackiej lub praktyki zawodowej. 

3.2 Zasady bezpiecznych relacji małoletnich i personelu Fundacji. Zasady ogólne.

1) Pracownicy dbają o bezpieczeństwo małoletnich podczas pobytu w Fundacji, monitorują ich sytuacje i dobrostan. 

2) Pracownicy wspierają małoletnich w pokonywaniu trudności. Pomoc uwzględnia: umiejętności rozwojowe dzieci  i młodzieży, możliwości wynikające z niepełnosprawności oraz specjalnych potrzeb edukacyjnych.

3) Pracownicy podejmują działania wychowawcze mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw – wyrażanie  emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych, promowanie zasad „dobrego  wychowania”. 

4) Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników, praktykantów i wolontariuszy. 

Zasady komunikacji z małoletnim. Komunikacja budująca dobre relacje.  

Personel: 

1. W komunikacji z małoletnimi zachowuje spokój, cierpliwość i szacunek. Okazuje też zrozumienie dla ich trudności  i problemów. 
2. Reaguje według zasad konstruktywnej komunikacji i krytyki na każde obraźliwe, niewłaściwe, dyskryminacyjne  zachowanie lub słowa małoletnich oraz na wszelkie formy zastraszania i nietolerancji wśród nich.
3. Daje prawo do odczuwania i mówienia o swoich emocjach, do wyrażania własnego zdania oraz prawo do bycia  wysłuchanym. 
4. Komunikacja prowadzona jest w sposób konstruktywny, budujący relacje, a nie hierarchię zależności oraz  nieufność i wrogość. 
5. Nie zawstydza, nie upokarza, nie lekceważy i nie obraża. 
6. Unika wypowiedzi nakazujących, komenderujących, nadmiernie moralizujących, krytykanckich. Nie wytyka  błędów w sposób, który rani. 
7. Nie grozi, nie wyraża dezaprobaty wobec zachowania małoletniego czy jego postępów w nauce w sposób  uwłaczający jego godności i poczuciu własnej wartości. 
8. Nie reaguje złośliwościami, sarkazmem na zachowanie małoletniego lub jego postępy w nauce, nie dowcipkuje i  nie żartuje z małoletniego, w sposób, który obniża jego poczucie własnej wartości. 
9. Słucha uważnie, udziela odpowiedzi adekwatnych do wieku małoletniego i danej sytuacji. W relacjach  z małoletnim stosuje zasady pozytywnej komunikacji: aktywne słuchanie i komunikat JA.
10.  Stosuje zasady konstruktywnej krytyki wobec, np. niewłaściwego zachowania małoletniego, tj. krytykuje w taki  sposób, aby nie czuł się zraniony, zmuszony do obrony czy do kontrataku. 
11. Nie podnosi głosu w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa małoletniego lub innych osób.
12. Mówi wyraźnie, bez szeptu i krzyku, stara się utrzymać spokojny ton głosu. Utrzymuje kontakt wzrokowy.  W czasie rozmowy znajduje się blisko drugiej osoby, ale nie narusza jej przestrzeni osobistej. 

Komunikacja służąca rozwiązywaniu konfliktów i utrzymywaniu świadomej dyscypliny. Personel: 

1. W rozwiązywaniu konfliktów stosuje następujące zasady konstruktywnej komunikacji:
   a) nie ocenia, nie uogólnia, nie interpretuje, nie daje „dobrych rad”, nie moralizuje,
   b) wysłuchuje, stosuje komunikaty „JA”, upewnia się, czy dobrze rozumie swojego rozmówcę,
   c) oddziela problem od osoby, wyraża brak akceptacji dla zachowania a nie człowieka,
   d) skupia swoją uwagę na rozmówcy, koncentruje się na tym co mówi,
   e) okazuje rozmówcy szacunek,
   f) mówi wprost – otwarcie udziela konkretnych informacji zwrotnych.
2. W komunikacji z małoletnim podczas rozwiązywaniu konfliktów wystrzega się:
   a) stoperów komunikacyjnych: osądzania, krytykowania, wyzywania, rozkazywania, oskarżania, grożenia,  odwracania uwagi,
   b) błędu nadmiernej generalizacji (zamiast mówić o konkretnych sytuacjach i konkretnych przyczynach irytacji,  złości, przypisuje się pewne zdarzenia stałym cechom osoby),
   c) niewłaściwego zrozumienia intencji rozmówcy,
   d) niespójności komunikatu werbalnego z niewerbalnym. 
3. W procesie rozwiązywania konfliktu dba o komunikację dającą małoletniemu poczucie bezpieczeństwa  emocjonalnego i psychospołecznego, chroniącą go od poczucia, że rozwiązanie konfliktu jest dla niego  krzywdzące i rodzi poczucie niesprawiedliwości, zlekceważenia czy odrzucenia. 
4. Umiejętnie, w sposób konstruktywny uczestniczy w rozwiązywaniu konfliktów, stosując w zależności od potrzeb  różne metody ich rozwiązywania, np. negocjacje, mediacje, arbitraż, facylitację. 
5. Szybko reaguje na problemy związane z dyscypliną:
   a) rozwiązuje pojawiające się problemy z dyscypliną bezpośrednio po naruszeniu zasad przez małoletniego,
   b) nie podnosi nadmiernie głosu i nie krzyczy, zwraca uwagę tym, którzy łamią ustalony porządek,
   c) wykazuje empatię wobec małoletnich,
   d) ustala (przypomina) obowiązujące zasady – wyraźnie określa oczekiwane zachowania. Metody dyscyplinowania dobiera adekwatnie do wieku i poziomu rozwoju. Metody te nie mogą naruszać godności  i nietykalności osobistej (zakaz stosowania kar fizycznych). 
6. Upominając słownie, perswazyjnie, stara się opanować własne negatywne emocje, np. złość, zdenerwowanie.
7. Jeśli zajdzie taka potrzeba przekazuje małoletniemu utrzymany w spokojnym tonie komunikat jasny,  konkretny/rzeczowy, wolny od stygmatyzowania, nakierowany na ocenę zachowania małoletniego, a nie jego  osoby. 

Zakaz stosowania przemocy wobec małoletniego w jakiejkolwiek formie, w tym nawiązywania relacji o  charakterze seksualnym 

1. Kontakty personelu z małoletnim nie łamią obowiązującego prawa, ustalonych norm i zasad. Wszyscy małoletni  są sprawiedliwie traktowani. Pracownicy nie dzielą ich i nie dyskryminują (ze względu na pochodzenie, poczucie  tożsamości, wiek, płeć, status materialny, wygląd zewnętrzny, wiedzę i umiejętności). 
2. Personel nie wykorzystuje wobec małoletnich relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie,  groźby). 
3. Personel nie stosuje żadnej formy przemocy fizycznej wobec małoletnich, np. takiej jak: zabieranie rzeczy,  niszczenie rzeczy, bicie, popychanie, szturchanie, ograniczenie swobody ruchu, szczypanie, klapsy, pociągnięcie  za włosy, bicie przedmiotami, wykręcanie rąk. 
4. Personel nie stosuje żadnej formy przemocy psychicznej wobec małoletnich, np. takiej jak:
   a) izolowanie, pomijanie, obniżanie statusu,
   b) stygmatyzowanie z powodu ich zdrowia, osiągnięć edukacyjnych, wyglądu, orientacji seksualnej, światopoglądu  czy sytuacji majątkowej,
   c) wyszydzanie, wyśmiewanie, ośmieszanie, poniżanie, wyzywanie, grożenie,
   d) nadmierne, wygórowane wymagania,
   e) agresywne wypowiedzi i komentarze,
   f) rozpowszechnianie wszelkich nieprawdziwych, poniżających materiałów. 
5. Personel nie stosuje naruszających godność małoletniego wypowiedzi o podtekście seksualnym, nie nawiązuje  w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej w tym:
   a) komentarzy na temat ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym; dyskryminujących komentarzy  odnoszących się do płci,
   b) wulgarnych lub niestosownych dowcipów i żartów,
   c) nie pisze do małoletnich wulgarnych lub dwuznacznych smsów, e-maili,
   d) nie wdaje się w prywatne rozmowy małoletnich w mediach społecznościowych, nie zamieszcza komentarzy i  nie udostępnia zdjęć, w jakimkolwiek podtekście lub kontekście erotycznym, które mogłyby wyrządzić krzywdę, Personel nie narusza nietykalności osobistej małoletnich. Nie zachowuje się wobec nich w sposób niestosowny,  np. nie dotyka, nie głaszcze, nie poklepuje w sposób poufały, dwuznaczny w celu zaspokojenia własnych potrzeb  seksualnych. 
6. Nie zmusza małoletnich do odbycia jakiekolwiek aktywności o charakterze seksualnym.
7. Nie prowokuje nieodpowiednich kontaktów z małoletnim, np. nie angażuje się w takie aktywności jak łaskotanie,  udawane walki z dziećmi czy brutalne zabawy fizyczne. 
8. Upewnia/informuje, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów,  mogą o tym powiedzieć bezpośrednio lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji lub pomocy.
9. Zawsze jest przygotowany na wyjaśnienie swoich działań/zachowania. 
10. Personel zachowuje szczególną ostrożność wobec małoletnich, którzy doświadczyli nadużycia i krzywdzenia,  w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Jeżeli małoletni dążyłyby do nawiązania niestosownych bądź  nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi, personel reaguje z wyczuciem, jednak stanowczo, a także  pomaga małoletniemu zrozumieć znaczenie osobistych granic.
11. Personel równoważy potrzebę nadzoru z prawem małoletniego do prywatności, np. nie należy otaczać  małoletnich osobistą opieką, której oni nie potrzebują. 
12. Przy każdej rozmowie o charakterze indywidualnym, na życzenie małoletniego zapewnia obecność innej osoby  dorosłej. 
13. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec małoletniego uczestniczy  rodzic/opiekun prawny, przez co personel unika innego niż niezbędny kontaktu fizycznego. Dotyczy to zwłaszcza  pomagania w korzystaniu z toalety. 

Zasady nawiązywania kontaktu z małoletnimi w godzinach pracy, za pomocą kanałów służbowych oraz w  celach diagnostycznych i pomocowych 

1. Kontaktując się z małoletnim personel traktuje go podmiotowo. 
2. Kontakt nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, nie może wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać  z relacji władzy. 
3. Co do zasady kontakt powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów mieszczących się w  zakresie obowiązków personelu. 
4. Personel nie zaprasza małoletnich do swojego miejsca zamieszkania, nie spotyka się z nimi prywatnie poza  godzinami pracy. 
5. Personel nie nawiązuje kontaktów poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie do nich zaproszeń w mediach  społecznościowych. Nie kontaktuje się z nimi poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail,  komunikatory, profile w mediach społecznościowych). 
6. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z małoletnimi poza godzinami pracy są kanały  służbowe (e-mail, telefon służbowy), a rodzice/ opiekunowie prawni dzieci muszą wyrazić zgodę na taki kontakt.
7. Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli małoletni i jego rodzice/ opiekunowie są osobami bliskimi  dla personelu) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych małoletnich, ich  rodziców/ opiekunów. 

3.3 Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi w Fundacji, a w szczególności działania niedozwolone 

Zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi 

1. Małoletni mają prawo do życia i przebywania w bezpiecznym środowisku. Pracownicy pedagogiczni i personel  Fundacji chronią ich i zapewniają im bezpieczeństwo. 
2. Małoletni mają obowiązek przestrzegania ogólnie obowiązujących zasad i norm zachowania.
3. Małoletni uznają prawo innych małoletnich do odmienności i zachowania tożsamości ze względu na:  pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię, status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć,  orientację seksualną, cechy fizyczne, niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych – nikogo nie dyskryminują  ze względu na jakąkolwiek jego odmienność. 
4. Zachowanie i postępowanie małoletnich wobec innych osób nie narusza ich poczucia godności i wartości  osobistej. Małoletni są zobowiązani do respektowania praw i wolności osobistych innych, ich prawa do własnego  zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach  społecznie przyjętych norm i wartości. 
5. Kontakty między małoletnimi cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury osobistej, np. używanie zwrotów  grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od  wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób, który  nikogo nie obraża i nie krzywdzi. 
6. Małoletni budują wzajemne relacje poprzez niwelowanie konkurencyjności między sobą w różnych obszarach  życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między  sobą. Akceptują i szanują siebie nawzajem. 
7. Małoletni okazują zrozumienie dla trudności i problemów innych, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
8. W kontaktach między sobą małoletni nie powinni zachowywać się prowokacyjnie i konkurencyjnie. Nie powinni  również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać wrogości ze strony innych. 
9. Małoletni mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz wyrażania ich, pod warunkiem, że  sposób ich wyrażania wolny jest od agresji i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy. 10. Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród małoletnich nigdy nie może  być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona. Małoletni nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu  słownej, fizycznej i psychicznej agresji oraz przemocy wobec innych. 
10. Małoletni mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom brutalności i wulgarności oraz  informowania pracowników Fundacji o zaistniałych zagrożeniach. 
11. Jeśli małoletni jest świadkiem stosowania jakiejkolwiek formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania  na nią, np.: szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi procedurami). 13. Małoletni uczestniczący w spotkaniach na terenie Fundacji znają obowiązujące procedury bezpieczeństwa – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub bezpieczeństwu innych,  gdzie i do kogo dorosłego mogą się zwrócić o pomoc. 
12. Jeśli małoletni stał się ofiarą agresji lub przemocy, może uzyskać w Fundacji pomoc, zgodnie z obowiązującymi  w niej procedurami.

 

Niedozwolone zachowania małoletnich w Fundacji 

1. Stosowanie agresji i przemocy wobec małoletnich i innych osób:
   a) agresji i przemocy fizycznej w różnych formach, np.: 

✓ bicie/uderzenie/popychanie/kopanie/opluwanie 

✓ wymuszenia; 

✓ napastowanie seksualne; 

✓ nadużywanie swojej przewagi nad inną osobą; 

✓ fizyczne zaczepki; 

✓ zmuszanie innej osoby do podejmowania niewłaściwych działań; 

✓ rzucanie w kogoś przedmiotami; 

b) agresji i przemocy słownej w różnych formach, np.: 

✓ obelgi, wyzwiska; 

✓ wyśmiewanie, drwienie, szydzenie; 

✓ bezpośrednie obrażanie; 

✓ plotki i obraźliwe żarty, przedrzeźnianie; groźby; 

✓ obraźliwe SMSy i MMSy; 

✓ wiadomości na forach internetowych lub tzw. pokojach do czatowania; 

✓ telefony i e-maile zawierające groźby, poniżające, wulgarne, zastraszające; 

c) agresji i przemocy psychicznej w różnych formach, np.: 

✓ poniżanie; 

✓ wykluczanie/izolacja/milczenie/manipulowanie; 

✓ wulgarne gesty; 

✓ niszczenie/zabieranie rzeczy innej osoby; 

✓ straszenie; 

✓ szantażowanie 

2. Stwarzanie niebezpiecznych sytuacji w Fundacji, np. rzucanie przedmiotami, przynoszenie ostrych narzędzi, innych niebezpiecznych przedmiotów i substancji (środków pirotechnicznych, łańcuchów, noży, zapalniczek),  używanie ognia na terenie Fundacji. 
3. Nieuzasadnione, bez zgody prowadzącego opuszczanie sali gdzie odbywają się zajęcia. Wyjście bez  zezwolenia poza teren Fundacji. 
4. Celowe nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zajęć organizowanych w Fundacji. Celowe  zachowania zagrażające zdrowiu bądź życiu. 
5. Uleganie nałogom, np. palenie papierosów, picie alkoholu. 
6. Rozprowadzanie i stosowanie narkotyków/ środków odurzających. 
7. Niestosowne odzywanie się do innych osób, używanie wulgaryzmów. 
8. Przywłaszczenie własności lub celowe niszczenie, nieszanowanie własności innych osób oraz własności  Fundacji. Wyłudzanie pieniędzy lub innych rzeczy. 
9. Rozwiązywanie w sposób siłowy konfliktów. Udział w bójce. 
10. Szykanowanie innych osób z powodu odmienności przekonań, religii,  światopoglądu, płci, poczucia tożsamości, pochodzenia, statusu ekonomicznego i społecznego,  niepełnosprawności, wyglądu. 
11. Znęcanie się (współudział w znęcaniu się, zorganizowana przemoc, zastraszanie). 
12. Aroganckie/niegrzeczne zachowanie, wulgaryzmy. Kłamanie, oszukiwanie. 
13. Fotografowanie, nagrywanie dźwięku lub filmowanie zdarzeń z udziałem innych osób bez ich zgody.
14. Stosowanie wobec innych osób różnych form cyberprzemocy. 

3.4 Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci Internetu oraz ochrony małoletnich  przed treściami szkodliwymi 

Obowiązkiem prawnym Fundacji jest takie wykorzystanie sieci, które będzie adekwatne do poziomu dojrzałości  poznawczej i emocjonalno-społecznej małoletniego oraz nie będzie mu szkodzić ani zagrażać jego rozwojowi  psychofizycznemu. Do potencjalnych zagrożeń płynących z użytkowania sieci należy zaliczyć: 1. dostęp do treści niezgodnych z celami wychowania i edukacji (narkotyki, przemoc, pornografia, hazard), 2. działalność innych użytkowników zagrażająca dobru małoletniego. 

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu 

1. Małoletni nie mają dostępu do infrastruktury sieciowej Fundacji. 
2. Sieć jest monitorowana w taki sposób, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
3. Rozwiązania organizacyjne na poziomie Fundacji bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
4. Na wszystkich komputerach z dostępem do Internetu na terenie Fundacji jest zainstalowane oraz  systematycznie aktualizowane oprogramowanie antywirusowe, antyspamowe i firewall. 
5. W Fundacji zatrudniony jest pracownik odpowiedzialny za bezpieczeństwo sieci. 
6. Do jego obowiązków należą:
   a) zabezpieczenie sieci Internetowej placówki przed niebezpiecznymi treściami poprzez instalację i aktualizację odpowiedniego oprogramowania;
   b) sprawdzanie czy na komputerach nie znajdują się niebezpieczne treści. 

1. Pracownicy posiadają indywidualny login i hasło, umożliwiające korzystanie z komputera na terenie Fundacji.  Pracownicy zachowuje login i hasło w tajemnicy. 
2. Użytkownikowi komputera zabrania się:
   a) instalowania oprogramowania oraz dokonywania zmian w konfiguracji oprogramowania zainstalowanego w  systemie,
   b) usuwania cudzych plików, odinstalowania programów, dekompletowania sprzętu. 

Zasady korzystania z telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych

1. Małoletni ma prawo korzystać na terenie Fundacji z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń  elektronicznych zgodnie z ustalonymi zasadami.
2. Przez pojęcie „telefon komórkowy” rozumie się także smartfon, urządzenie typu smartwatch itp.
3. Przez pojęcie „inne urządzenia elektroniczne” rozumie się także tablet, odtwarzacz muzyki, słuchawki, itp.
4. Małoletni przynoszą do Fundacji telefony komórkowe oraz inny sprzęt elektroniczny na własną  odpowiedzialność, za zgodą rodziców. 
5. Fundacja nie ponosi odpowiedzialności za zaginięcie lub zniszczenie czy kradzież sprzętu przynoszonego przez  małoletnich. 
6. Małoletni nie mogą korzystać z telefonu komórkowego oraz innych urządzeń elektronicznych z dostępem do  Internetu podczas diagnozy, zajęć, treningów, warsztatów prowadzonych na terenie Fundacji.
7. Małoletni ma obowiązek wyłączyć lub wyciszyć telefon (bez wibracji) i schować go w torbie/plecaku przed  rozpoczęciem diagnozy. Telefon pozostaje niewidoczny zarówno dla małoletniego, jak i pozostałych osób.
8.  Telefony i inne urządzenia elektroniczne (np. tablety) można wykorzystywać podczas zajęć w celach  dydaktycznych pod opieką oraz za zgodą prowadzącego zajęcia. Małoletni może korzystać z telefonu, a także  innych urządzeń elektronicznych w celu wyszukania informacji niezbędnych do realizacji zadań podczas zajęć,  po uzyskaniu zgody prowadzącego dane zajęcia lub na jego wyraźne polecenie. Jeśli małoletni czeka na ważną  informację (połączenie, SMS) ma obowiązek poinformować o tym fakcie, poprosić o pozwolenie na skorzystanie  z telefonu i ustalić sposób odebrania tej wiadomości. Dotyczy to także sytuacji, gdy wystąpiła pilna potrzeba  skontaktowania się, np. z rodzicami lub w innej ważnej sprawie. 
9. Na terenie Fundacji zakazuje się małoletnim filmowania, fotografowania oraz utrwalania dźwięku na  jakichkolwiek nośnikach cyfrowych. 
10. Powyższe nie dotyczy wydarzeń odbywających się w Fundacji, na rejestrację których udzielono zgody.
11.  Nagrywanie dźwięku i obrazu za pomocą telefonu, lub innych urządzeń jest możliwe jedynie za zgodą osoby  nagrywanej lub fotografowanej. Niedopuszczalne jest nagrywanie lub fotografowanie sytuacji niezgodnych z  powszechnie przyjętymi normami etycznymi i społecznymi oraz przesyłanie treści obrażających inne osoby. 

Zasady postępowania w przypadku naruszenia zasad korzystania z telefonów i innych urządzeń  elektronicznych na terenie Fundacji. 

W przypadku naruszenia przez małoletniego zasad używania telefonów komórkowych na terenie Fundacji, pracownik  bezzwłocznie informuje o tym fakcie rodziców/prawnych opiekunów małoletniego i wspólnie z rodzicami/prawnymi  opiekunami ustala plan dalszego postępowania. 

3.5 Zasady ochrony wizerunku małoletniego 

1. Fundacja uznając prawo małoletniego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku. 2. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie  autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych (RODO) – jako  tzw. dana szczególnej kategorii przetwarzania. 
2. Upublicznianie wizerunku małoletniego do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio wideo) wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem (wymóg art.  8 RODO). 
3. Osoba małoletnia powyżej 16 roku życia ma prawo do wyrażenia zgody samodzielnie. 5. Zgody, o których mowa w pkt 3 i 4 są wyrażane w formie pisemnej – wyraźne i niedorozumiane. Zgody j/w. są  jednocześnie zgodami na rozpowszechnianie wizerunku małoletniego wskazaną w art. 81 ustawy o prawie  autorskim i prawach pokrewnych. 
4. Rodzice małoletniego/opiekunowie lub małoletni powyżej 16 roku życia wyrażając zgodę na upublicznienie  wizerunku, określają precyzyjnie miejsca i kanały upubliczniania wizerunku, kontekst w jakim wizerunek będzie  wykorzystany, a także okres upublicznienia. 
5. Osoba wyrażająca zgodę otrzymuje klauzulę informacyjną o zasadach przetwarzania danych osobowych w  postaci wizerunku małoletniego oraz jest informowana przez osobę reprezentującą administratora danych  osobowych o przysługujących prawach, w tym prawie do wycofania zgody oraz innych, zgodnie z art. 5 RODO. 
6. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna  impreza, zgoda rodziców/opiekunów lub małoletniego powyżej 16 roku życia na utrwalanie wizerunku dziecka nie  jest wymagana. Zabrania się umieszczania informacji pozwalających ustalić tożsamość osób ujętych na zdjęciu  lub innej formie publikacji. 
7. Pracownikowi Fundacji nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku małoletniego (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki bez pisemnej zgody jego opiekuna.
8. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna małoletniego – bez wiedzy i zgody tego opiekuna. 
9. W przypadku utrwalania wizerunku małoletniego na zajęciach „otwartych”, „pokazowych” wymagana jest  zgoda, jak w pkt 3 i 4. 

3.6 Zasady ochrony danych osobowych małoletnich 

1. W Fundacji wdrożono Politykę ochrony danych osobowych osób fizycznych (pracowników, małoletnich,  rodziców/opiekunów) oraz powołano Inspektora ochrony danych. 
2. Dokumentacja RODO została opracowana zgodnie z wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i  Rady (UE) ne 2016/679 Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/679 z 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób  fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych  oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L z 2016 r. 119, s.  1 ze zm.) oraz ustawy z dnia 10 maja 2018r. o ochronie danych osobowych z uwzględnieniem zasad:
   a) zasady zgodności z prawem, rzetelności i przejrzystości,
   b) zasady ograniczenia celu przetwarzania danych,
   c) zasada minimalizacji danych,
   d) zasada prawidłowości danych,
   e) zasady ograniczenia przechowania danych,
   f) zasady integralności i poufności danych,
   g) zasady rozliczalności. 
3. Osoby upoważnione do przetwarzania danych osobowych małoletnich i ich rodziców/opiekunów prawnych  posiadają upoważnienie do przetwarzania ich danych osobowych na podstawie art. 6 i 9 RODO.
4. Na potrzeby przetwarzania w formach zdalnych (przekazywanie danych osobowych do OKE, SIO, organów  upoważnionych do przetwarzania danych osobowych małoletnich) opracowano zasady ich przetwarzania oraz  zasady zachowania bezpieczeństwa przetwarzania – System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji  (SZBI).Każdy pracownik posiadający dostęp do danych osobowych złożył pisemne oświadczenie o znajomości  Polityki bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych pod rygorem odpowiedzialności karnej i zobowiązanie  do jej przestrzegania pod rygorem odpowiedzialności karnej. 
5. Rodzice/opiekunowie prawni małoletnich są informowani o przetwarzaniu danych osobowych poprzez klauzule  informacyjne. 
6. Zarząd Fundacji wdrożył odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa  przetwarzania danych osobowych. 
7. Dane osobowe małoletnich zarejestrowane w formie pisemnej (teczka dziecka oraz inna dokumentacja pisemna  zawierająca dane osobowe małoletnich jest chroniona w zamykanych szafach z ograniczonym dostępem do  pomieszczeń ich przechowywania (sekretariat, gabinety psychologa, pedagoga). 
8. W Fundacji wdrożono odpowiednią procedurę postępowania na wypadek wystąpienia naruszenia ochrony danych  osobowych. 
9. Dane osobowe małoletnich udostępniane są wyłącznie podmiotom uprawnionym do ich uzyskania. 10.Dane osobowe umieszczone w Niebieskiej Karcie „A” udostępniane są zespołowi interdyscyplinarnemu,  powołanemu w trybie ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej 

Rozdział 4 

ZASADY I PROCEDURY PODEJMOWANIA INTERWENCJI W SYTUACJI PODEJRZENIA KRZYWDZENIA LUB KRZYWDZENIA MAŁOLETNIEGO

Definicja przemocy domowej 

Pod pojęciem „przemoc domowa” – należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub  zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra  osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę, d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub  uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia,  w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej; 

Rodzaje przemocy domowej i ich charakterystyka 

▪ przemoc fizyczna – to każde intencjonalne działanie sprawcy, mające na celu przekroczenie granicy ciała dziecka.  Często powoduje różnego rodzaju urazy. 

▪ przemoc psychiczna („maltretowanie psychiczne”1) – to powtarzający się wzorzec zachowań opiekuna lub  skrajnie drastyczne wydarzenie (lub wydarzenia), które powodują u dziecka poczucie, że jest nic nie warte, złe,  niekochane, niechciane, zagrożone i że jego osoba ma jakąkolwiek wartość jedynie wtedy, gdy zaspokaja  potrzeby innych. Krzywdzenie psychiczne dziecka to kategoria, w której najczęściej nie ma widocznych dowodów  winy sprawcy. Występują natomiast u dziecka objawy jako konsekwencja tego rodzaju przemocy. Podstawowym  narzędziem zatrzymania przemocy psychicznej jest praca z rodziną, która odbywać się może w ramach procedury  „Niebieskie Karty”. 

▪ przemoc seksualna – według Światowej Organizacji Zdrowia przemoc seksualna to zaangażowanie dziecka w  aktywność seksualną, której nie jest on lub ona w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody,  naruszająca prawo i obyczaje danego społeczeństwa. Z wykorzystywaniem seksualnym mamy do czynienia  wtedy, gdy występuje ono pomiędzy dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem i innym dzieckiem, w sytuacji zależności,  jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w stosunku opieki, zależności, władzy. Celem  takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby. 

Aktywność taka może obejmować: 

1. Nakłanianie lub zmuszanie dziecka do udziału w jakichkolwiek prawnie zabronionych czynnościach seksualnych.
2. Wykorzystywanie dziecka do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych.
3. Wykorzystywanie dziecka do produkcji przedstawień i materiałów pornograficznych. 
4. Zaniedbywanie – to jedna z form krzywdzenia dziecka polegająca na incydentalnym, bądź chronicznym  niezaspokajaniu jego potrzeb oraz nierespektowaniu podstawowych praw, powodująca zaburzenia jego zdrowia,  a także generująca trudności rozwojowe. Ta forma przemocy wskazuje na potrzebę szerszej diagnozy systemu  rodzinnego pod kątem wydolności wychowawczej rodziców. 

Rozpoznawanie przemocy wobec małoletniego odbywa się poprzez: 

− ujawnienie przez pokrzywdzonego przemocy domowej, 

− informacje od osoby będącej bezpośrednim świadkiem przemocy, 

− analizę objawów krzywdzenia występujących u pokrzywdzonego, 

− ocenę stopnia ryzyka wystąpienia przemocy w danej rodzinie. 

Ujawnienie przez małoletniego przemocy w rodzinie ma miejsce wtedy, kiedy poinformuje pracownika Fundacji o  tym, że doznaje jednej lub kilku jednocześnie form przemocy ze strony swoich najbliższych. Ujawnienie jest dla  małoletniego bardzo trudnym momentem, świadczy o dużym doznawanym bólu i determinacji. Fakt ujawnienia nie podlega ocenie uwiarygadniającej ze strony pracownika Fundacji, wymaga zareagowania! Informacje o krzywdzeniu małoletniego mogą pochodzić od bezpośrednich świadków przemocy, np. od rodzica  niekrzywdzącego, rodzeństwa, kolegi, koleżanki, sąsiada, osoby z dalszej rodziny, przypadkowego świadka  przemocy. 

W każdym przypadku informacje o przemocy wobec małoletniego wskazywane jako fakty, a nie domniemania, należy  potraktować z pełną odpowiedzialnością i zareagować zgodnie z obowiązującymi zasadami wskazanymi w niniejszej  procedurze. Podobnie jak w przypadku ujawnienia przemocy przez małoletniego, pracownik nie dokonuje oceny  wiarygodności podawanych informacji. Zobowiązany jest do zareagowania na taki sygnał. 

Fakt ujawnienia przemocy przez osoby inne niż małoletni nie podlega ocenie uwiarygadniającej ze strony pracownika  Fundacji, wymaga zareagowania 

Zgłaszanie stosowania przemocy domowej przez małoletniego 

1. Każdy małoletni będący klientem Fundacji może zgłosić ustnie lub pisemnie, dowolnej osobie, do której ma  zaufanie, będącej pracownikiem Fundacji, fakt stosowania wobec niego przemocy domowej. 2. Zgłoszenie doznawanej krzywdy przez małoletniego może nastąpić w bezpośredniej rozmowie, SMS-em, drogą  elektroniczną, telefoniczną lub inną dostępną, w każdym czasie. 
2. W przypadku dziecka obcojęzycznego lub mającego trudności w mowie i piśmie, osoba, do której zgłosił się  małoletni zapewnia pomoc w nawiązaniu komunikacji poprzez skorzystanie z pomocy osoby władającej językiem  obcym lub zapewnia komunikację w innych formach, np. poprzez wykorzystanie alternatywnych i  wspomagających metod komunikacji. 
3. Osoba, która powzięła informację od krzywdzonego podejmuje w pierwszej kolejności działania mające na celu  zatrzymanie krzywdzenia. 
4. W przypadku zagrożenia życia małoletniego, po przekazaniu informacji Zarządowi Fundacji, zawiadamia w trybie  pilnym odpowiednie służby porządkowe – Policję i pogotowie ratunkowe, o zagrożeniu życia małoletniego. 6. W ramach procedury funkcjonariusz policji: udziela niezbędnej pomocy osobie doznającej przemocy, w tym  dostępu do pomocy medycznej, podejmuje czynności chroniące życie, zdrowie i mienie, zabezpiecza ślady i  dowody przestępstwa oraz podejmuje działania mające na celu zapobieganie dalszym zagrożeniom mogącym  występować w tej rodzinie, zgodnie z zasadami i procedurami postępowania w takiej sytuacji. 7. W przypadkach niewymagających podejmowania nagłych interwencji, osoba, która powzięła informację postępuje  zgodnie z procedurą. 

Zgłaszanie podejrzenia przemocy domowej lub jej stosowania przez pracownika Fundacji

1. Każdy pracownik Fundacji, który zauważy lub podejrzewa u małoletniego symptomy krzywdzenia, jest  zobowiązany zareagować – jeśli to konieczne, udzielić pierwszej pomocy.
2. Pracownik w trybie pilnym przekazuje informację o zaobserwowanym zdarzeniu Zarządowi Fundacji, dołączając  pisemną notatkę zawierającą istotne informacje dotyczące: wyglądu, stanu, dolegliwości oraz zachowania  małoletniego, cytaty jego wypowiedzi oraz podjęte działania. 
3. Zarząd Fundacji jako osoba upoważniona do prowadzenia spraw związanych z przemocą wobec małoletnich  wraz z osobą zgłaszającą wypełniają tzw. Kartę zgłoszenia – załącznik 1. Na karcie podpisują się: Zarząd Fundacji i osoba zgłaszająca. 

Zgłaszanie podejrzenia przemocy domowej lub jej stosowania przez osoby z zewnątrz 

1. Osoba, która jest świadkiem stosowanej przemocy domowej wobec małoletniego ma prawo do zgłoszenia  podejrzewania stosowania przemocy lub przemocy domowej. 
2. W celu zgłoszenia stosowanej wobec małoletniego przemocy domowej w/w osoba jest obowiązana dokonać  zgłoszenia bezpośrednio Zarządowi Fundacji. 
3. W takcie rozmowy z Zarządem Fundacji, osoba wskazuje na fakty, na podstawie których domniema o stosowaniu  przemocy domowej wobec małoletniego. 
4. Osoba zgłaszająca przemoc jest zobowiązana wylegitymować się dokumentem zawierającym fotografię oraz  wskazać dane do kontaktu. 
5. Zgłaszający przemoc domową jest informowany o zasadach przetwarzania jego danych osobowych  udostępnionych Zarządowi oraz zasadach ich przetwarzania i bezpieczeństwa danych osobowych.
6. W przypadku zgłoszeń anonimowych, w tym telefonicznych do sekretariatu Fundacji, pracownik sekretariatu  sporządza notatkę z rozmowy telefonicznej i archiwizuje wydruk połączeń. 
7. W sytuacji, jak w pkt 6, pracownik sekretariatu zawiadamia Zarząd Fundacji o anonimowym zgłoszeniu,  dołączając notatkę z rozmowy telefonicznej ze zgłaszającym lub wydruk ze skrzynki elektronicznej.
8. W przypadkach anonimowych zgłoszeń stosowanie przemocy wobec małoletniego podlega analizie i  zdiagnozowaniu. 
9. Pracownik, do którego wpłynęło zgłoszenie podejrzenia stosowania przemocy lub jej stosowania wypełnia Kartę  zgłoszenia – załącznik 1, w obecności – o ile to możliwe – osoby zgłaszającej i w trybie pilnym przekazuje ją  koordynatorowi „Strategii ochrony małoletnich”. Na karcie podpisuje się osoba, do której wpłynęło zgłoszenie i  osoba zgłaszająca. 
10. W przypadku, gdy zgłaszana przemoc zagraża życiu lub zdrowiu małoletniemu, osoba pozyskująca taką wiedzę,  jest obowiązana w trybie pilnym zawiadomić Policję. 

Wstępna diagnoza i ocena sytuacji osoby krzywdzonej 

1. W każdym przypadku zgłoszenia krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego, Zarząd Fundacji powołuje Zespół Interwencyjny do wstępnego zdiagnozowania sytuacji ofiary, w szczególności, tzw. czynniki  ryzyka oraz dane świadczące o przemocy lub wykluczające ją: kto jest sprawcą krzywdzenia i w jakiej relacji  pozostaje z małoletnim, jak często i od jak dawna jest krzywdzony, informacje o zachowaniach pozostałych  członków rodziny wobec małoletniego, relacjach jakie ma małoletni z osobą rodzica niekrzywdzącego, o osobach  wspierających go, informacje o innych czynnikach towarzyszących przemocy – np. uzależnieniu od alkoholu  rodziców. 
2. W skład Zespołu Interwencyjnego wchodzą: psycholog, pedagog, pracownik zgłaszający podejrzenie stosowania  przemocy. 
3. Zaleca się, by Zespół przeprowadził rozmowę z osobą krzywdzoną i osobą zgłaszającą podejrzenie lub  krzywdzenie małoletniego, a także z rodzicem/opiekunem „niekrzywdzącym”. 
4. Wstępną diagnozę przeprowadza się z wykorzystaniem karty obserwacji i diagnozy, będącej załącznikiem 3, a w  przypadku zaniedbania – kwestionariuszem diagnozującym oznaki zaniedbania – załącznik 5. 5. W przypadku uwiarygodnienia podejrzenia stosowania przemocy lub stwierdzenia jej stosowania, Zarząd Fundacji wszczyna procedurę „Niebieskie Karty”. 
5. W przypadkach niewskazujących na wiarygodność zgłoszenia (pomówienie, konfabulacja, kłamstwo) – psycholog  i pedagog prowadzą wnikliwą obserwację małoletniego i w terminie 3 miesięcy od zgłoszenia ponownie w  składzie, jak w pkt. 2 dokonują oceny sytuacji małoletniego. 

Uzasadnienie do uruchamiania procedury „Niebieskie Karty” 

Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz rozporządzenie w sprawie procedury „Niebieskie Karty” z jednej  strony nakłada na pracowników Fundacji obowiązek reagowania w każdej sytuacji podejrzenia przemocy wobec  małoletniego. Z drugiej zaś daje możliwość skutecznej interdyscyplinarnej współpracy na rzecz pomocy i ochrony  małoletniego i jego rodziny. Uruchamiając procedurę „Niebieskie Karty” pracownik Fundacji otrzymuje możliwość  udziału w grupie roboczej składającej się z przedstawicieli także innych służb. Są to: pracownik socjalny, policjant,  przedstawiciel ochrony zdrowia, przedstawiciel komisji rozwiązywania problemów alkoholowych i opcjonalnie inni  specjaliści, którzy znają sytuację rodzinną dziecka, np. przedstawiciel organizacji pozarządowej, kurator. 

Uczestnictwo w grupie roboczej daje pracownikowi Fundacji możliwość: 

• wymiany informacji na temat dziecka i jego rodziny z innymi profesjonalistami, 
• podziału zadań mających na celu diagnozę sytuacji w rodzinie, ochronę małoletniego i monitorowanie jego  sytuacji między przedstawicielami poszczególnych służb, 
• podejmowania decyzji o ewentualnej interwencji prawnej wspólnie z innymi profesjonalistami w grupie roboczej, • wzajemnego wsparcia w pracy z małoletnim i jego rodziną.

Procedura „Niebieskie Karty” 

Cel procedury: 

Celem niniejszej procedury jest wskazanie zasad postępowania pracowników Fundacji i Zarząd placówki w  przypadku stwierdzenia krzywdzenia małoletniego lub uzasadnionego podejrzenia krzywdzenia. Zakres procedury i ogólne zasady jej stosowania 

1. Procedura postępowania „Niebieskiej Karty” obowiązuje wszystkich pracowników zatrudnionych w Fundacji.
2. Nadzór nad stosowaniem procedury sprawuje Zarząd Fundacji. 
3. Zarząd Fundacji udziela wsparcia i pomocy osobom bezpośrednio zaangażowanym w proces pomocy ofierze  przemocy domowej, w tym prawnej i organizacyjnej. 
4. W Fundacji wyznaczony jest Koordynator d.s. Standardów ochrony małoletnich. W sytuacji prowadzenia dużej  liczby przypadków lub ich złożoności i wielu działań, Zarząd może zadanie koordynacji kolejnych powierzyć innej  osobie, przy czym nadal pozostają one w ogólnym rejestrze prowadzonym przez Koordynatora d.s. Standardów  ochrony małoletnich. 
5. Zasadą udzielania pomocy małoletniemu krzywdzonemu jest interdyscyplinarna współpraca zespołowa  ograniczona do osób pracujących z małoletnim. 
6. Druki i formularze „Niebieskiej Karty – A” i „Niebieskiej Karty – B” znajdują się w sekretariacie Fundacji.
7.  Rejestr wszczętych procedur „Niebieskiej Karty” prowadzi sekretariat Fundacji zgodnie z zasadami określonymi  w Instrukcji Kancelaryjnej. 
8. Wgląd w dokumentację wszczętych procedur posiadają wyłącznie osoby upoważnione imiennie przez Zarząd Fundacji. 
9. Upoważnione osoby do wglądu w dokumentację wszczętych procedur „Niebieskiej Karty” są zobowiązane do  złożenia oświadczenia o zachowaniu poufności informacji i danych osobowych umieszczanych w dokumentach  załącznik 2. 
10. Dokumentację związaną ze wszczętymi procedurami „Niebieskiej Karty” prowadzi i przechowuje sekretariat.
11. Po zakończeniu sprawy osoba ją prowadząca przekazuje teczkę z dokumentacją do sekretariatu Fundacji.
12. Archiwizacja dokumentacji odbywa się na zasadach określonych w Instrukcji Archiwalnej. 

Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” 

1. Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje z chwilą wypełnienia formularza Karty – „A” w przypadku  powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy  wobec małoletnich lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą  świadkiem przemocy w rodzinie. 
2. Do wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” nie jest wymagana zgoda osoby doznającej przemocy.
3. Do wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty” nie jest wymagany uprzedni kontakt z osobą stosującą przemoc  domową ani obecność tej osoby w czasie wypełniania kwestionariusza. 
4. Zarząd Fundacji lub inna osoba wszczynając procedurę „Niebieskie Karty” ma prawo wykorzystać informacje  zawarte we wstępnej diagnozie oceny sytuacji małoletniego – załącznik 3, a także przeprowadzić rozmowę z  małoletnim. 
5. Rozmowę z osobą, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, przeprowadza się w  warunkach gwarantujących swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności tej osoby oraz zapewniających jej  bezpieczeństwo. 
6. Czynności w ramach procedury „Niebieskie Karty” przeprowadza się w obecności rodzica, opiekuna prawnego  lub faktycznego. W sytuacji, gdy to rodzice, opiekun prawny lub faktyczny są podejrzani o stosowanie przemocy  wobec dziecka, te czynności przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej (w rozumieniu art. 115  § 11 kk) czyli np. dziadków, pradziadków oraz rodzeństwa (w miarę możliwości również w obecności psychologa). 
7. Żaden z formularzy „Niebieskich Kart” nie wymaga podpisu osoby podejrzanej o doznawanie czy stosowanie  przemocy domowej. 
8. Po wypełnieniu karty – „A”, osoba dotknięta przemocą domową w rodzinie – rodzic, opiekun prawny lub faktyczny,  osoba, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie otrzymuje wypełniony formularz Karty – B. 9. Formularz „B” jest dokumentem dla osób pokrzywdzonych, zawierającym definicję przemocy, praw człowieka,  informację o miejscach, gdzie można uzyskać pomoc. 
9. Formularza „B” nie przekazuje się osobie podejrzanej o stosowanie przemocy domowej. 11. Wypełniony formularz – „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni od wszczęcia  procedury, przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego. 
10. Osoba upoważnioną do przekazania formularza jest Koordynator d.s. Standardów ochrony małoletnich, która  zawiadamia Zarząd Fundacji o podjętej decyzji i fakcie przekazania formularza do zespołu interdyscyplinarnego. 13. Wypełnienie formularza „A” nie zwalnia z obowiązku podjęcia działań interwencyjnych zapewniających  bezpieczeństwo osobie doznającej przemocy. 

Zalecenia do prowadzenia rozmowy z ofiarą przemocy domowej 2 

Celem rozmowy z małoletnim jest zebranie informacji potwierdzających (bądź niepotwierdzających) jego  krzywdzenie w rodzinie, określających charakter i okoliczności zdarzeń, rolę i zachowanie innych członków rodziny  oraz zidentyfikowanie sprawcy. Nie wolno jednak zapomnieć, że celem spotkania jest również – a może przede wszystkim – udzielenie małoletniemu wsparcia. Sposób prowadzenia rozmowy powinien oczywiście uwzględniać  jego wiek i możliwości rozwojowe, ale również to czy sam ujawnił doświadczenie krzywdy domowej, czy też  podejrzenie zrodziło się w oparciu o inne przesłanki np. informacje osób trzecich czy zaobserwowane u małoletniego  symptomy fizyczne i/lub behawioralne. W pierwszym przypadku pracownik Fundacji, do którego zwrócił się małoletni  musi pamiętać, że został uznany za tą osobę, u której można szukać wsparcia, której można zaufać. W drugim,  nieodzowne jest zadbanie o zdobycie tego zaufania. Można porozmawiać na wstępie z małoletnim na tematy  neutralne, ale dla niego istotne. Zapytać np. o zainteresowania, sukcesy, opinie na temat ważnych dla niego spraw. 

Rozmowa musi być w miejscu bezpiecznym i cichym. Czas rozmowy jest czasem przeznaczonym tylko dla  małoletniego. Nie ma tu miejsca na odbieranie telefonów, wychodzenie na chwilę w „pilnych sprawach”, okazywanie  zniecierpliwienia. Małoletni musi widzieć i czuć, że teraz jest najważniejszy. Trzeba liczyć się z tym, że może być  nieprzygotowany do zwierzeń, nieprzyjemnie zaskoczony sytuacją, może starać się ukryć fakt krzywdzenia przez  rodziców szczególnie, gdy sprawa będzie się wiązać z przemocą seksualną. W rozmowie mogą mu towarzyszyć: 

− uczucie wstydu, 

− lęk o przyszłość swoją i swojej rodziny, 

− lęk przed obwinianiem go przez rodziców za kłopoty wynikające z ujawnienia sprawy, − lęk przed zemstą sprawcy przemocy, 

− brak znajomości odpowiedniego słownictwa (szczególnie, gdy rozmowa będzie dotyczyć przemocy o podłożu  seksualnym). 

Mogą również ujawniać się mechanizmy obronne pozwalające małoletniemu radzić sobie z traumą. Mechanizmy  chroniące go przed bólem, cierpieniem i samotnością. Pozwalające zachować mimo wszystko wiarę i przywiązanie  do rodziców, ale utrudniające szczerą rozmowę. 

Są to: 

• tłumienie – świadome unikanie bolesnych wspomnień lub uczuć, 
• wyparcie – usuwanie i niedopuszczanie do świadomości wspomnień, które przywołują bolesne skojarzenia, • zaprzeczenie – wmawiane sobie, że zdarzenie, którego doświadczył lub którego był świadkiem wcale nie miało  miejsca („to się naprawdę nie zdarzyło”), 
• minimalizacja – minimalizowanie znaczenia doznawanej krzywdy na zasadzie: „gorsze rzeczy się zdarzają”, • racjonalizacja – znajdowanie takiego wytłumaczenia dla zachowania osoby, która stosuje przemoc, aby zwolnić  ich z odpowiedzialność za krzywdzenie. 

Pracownik Fundacji będzie musiał poradzić sobie z własnymi negatywnymi emocjami: lękiem, złością, poczuciem  bezradności. Z obawą przed dodatkowym skrzywdzeniem dziecka podczas rozmowy i przed mieszaniem się w „nie  swoje sprawy”. 

Pierwszy krok w rozmowie, to nawiązanie dobrego kontaktu z dzieckiem. 

Jeżeli to się uda można delikatnie przejść do zadawania mu pytań.

W tym momencie rozmowy trzeba zapewnić małoletniego, że ma prawo czegoś nie wiedzieć, nie rozumieć  pytania lub nie chcieć na nie odpowiedzieć. Taka informacja wzmocni jego poczucie bezpieczeństwa i zmniejszy  prawdopodobieństwo, że starając się spełnić oczekiwania rozmówcy będzie mówiło nieprawdę. 

Oczywiście zasadą jest używanie w rozmowie z prostego, zrozumiałego języka (zdania pojedyncze, bez  podwójnych przeczeń, trudnych wyrazów itd.). Stawiane pytania powinny mieć otwarty charakter, umożliwiający  małoletniemu opowiedzenie własnymi słowami o tym co mu się przytrafiło. Pytania takie mogą zaczynać się od  wyrażeń: 

− czy możesz powiedzieć coś więcej na ten temat? 

− czy chciałbyś jeszcze coś dodać? 

− czy mógłbyś mi o tym opowiedzieć? 

− wyjaśnij mi to dokładnie, chciałbym lepiej zrozumieć. 

Nie można zadawać pytań sugerujących. Powinno się także unikać pytań zaczynających się od słów: dlaczego? po  co? mogących wywołać w małoletnim poczucie winy. Podczas swojej wypowiedzi małoletni cały czas powinien mieć  świadomość, że jest uważnie słuchany. Pracownik Fundacji powinien używać świadczących o tym sygnałów. Mogą  mieć one charakter niewerbalny (gesty, mimika) jak również werbalny. 

Sygnały werbalne to między innymi: zwroty prajęzykowe (np. uhm, aha, no tak), parafrazowanie i  odzwierciedlanie. Parafrazowanie można wykorzystać, gdy w rozmowie nastąpi naturalna przerwa, gdy małoletni  nagle zamilknie lub zawiesi głos na końcu zdania i da do zrozumienia, że czeka na jakąś reakcję. Istotą  parafrazowania jest powtórzenie własnymi słowami tego, co powiedziało dziecko. Można je zacząć od słów: o ile  dobrze Cię zrozumiałem… chcesz przez to powiedzieć, że… próbuję zrozumieć, to znaczy, że… czy mam rację  myśląc, że… Odzwierciedlanie to nazywanie odczuć rozmówcy podkreślające zrozumienie przekazów tak  werbalnych jak i pozawerbalnych. Może zacząć się zwrotami: widzę, że jest Ci smutno… wygląda na to, że bardzo  Cię niepokoi. 

Dodatkowe wskazówki, którymi warto się kierować rozmawiając z małoletnim co do którego istnieje podejrzenie, że  jest krzywdzone w rodzinie: 

• Trzeba zachować spokój. 
• Nie można okazywać złości, zszokowania czy zakłopotania tym co dziecko mówi. 
• Trzeba też powstrzymać się od wypowiadania negatywnych sądów o „agresorze”. 
• Nauczyciel, pedagog nie jest śledczym. W rozmowie, którą prowadzi nie chodzi o zbieranie dowodów, ustalanie  szczegółów i niepodważalnych faktów. Jeżeli sprawa okaże się poważna ustali je sędzia i psycholog specjalista. • Trzeba starać się oszczędzić dziecku traumy związanej z koniecznością kilkukrotnego powtarzania bolesnych  szczegółów. 
• Należy pozwolić dziecku ujawnić to, na co jest gotowe. 
• Nie wolno pospieszać dziecka, trzeba dostosować się do jego tempa relacjonowania wydarzeń. • Należy je upewnić, że dobrze robi ujawniając krzywdy, których doznało, pochwalić je za to, zapewnić, że to co  się stało nie jest jego winą, że nie ponosi również odpowiedzialności za to, że nie powiedziało o tym, co mu się  przydarzyło od razu. 
• Należy przejawiać zaufanie i wiarę w to, co mówi i przyjmować to bez osądzania. 
• Nie należy dramatyzować, tworzyć atmosfery sensacji, wyjątkowości wydarzeń, ale jednocześnie nie należy  udawać przed dzieckiem, że wszystko jest w porządku. 
• Dziecko powinno odczuć, że to o czym opowiada nie powinno mieć miejsca. 
• Nie wolno zaprzeczać lub bagatelizować jego uczuć. 
• Trzeba w tych uczuciach mu towarzyszyć. Wyrazić wprost, że się je widzi i rozumie. Nie mają w tym momencie  większego sensu stwierdzenia typu wszystko będzie dobrze, nie płacz, nie przejmuj się. Można jednak starać się  mu wytłumaczyć, że są dzieci mające podobne problemy, z którymi czują się tak samo, że różne trudności, które  przeżywa, np. ból fizyczny, koszmary nocne, złe samopoczucie itp., miną. 
• Nie można obiecywać dziecku zachowania rozmowy w tajemnicy. Spełnienie obietnicy uniemożliwiłoby podjęcie  jakiejkolwiek interwencji 
• Nie można składać innych pochopnych obietnic. Nie ma pewności, jak dalej potoczą się losy dziecka. Nie  wiadomo czy sprawca od razu zostanie odizolowany od niego, jak zareaguje jego rodzina, czy nikt inny już go nie  skrzywdzi. 
• Na koniec spotkania trzeba wyraźnie powiedzieć dziecku, że mu się wierzy i poinformować je, co dalej będzie się  działo, z kim będą przeprowadzone rozmowy, aby spróbować mu pomóc. 
• Rozmowę trzeba spróbować zakończyć jakąś pozytywną uwagą. 

1.1.Załączniki do procedury 

1. Wzór Karty zgłoszenia krzywdzenia małoletniego – załącznik 1 
2. Wzór oświadczenia o poufności informacji powziętych w procesie postępowania w sprawie krzywdzenia  małoletnich – załącznik 2 
3. Arkusz diagnostyczny oceny ryzyka stosowania przemocy wobec małoletnich – załącznik 3 4. Kwestionariusz diagnostyczny do oszacowania zaniedbania małoletniego – załącznik 5 5. Wzór formularz „Niebieskiej Karty „A” – załącznik 6 
4. Wzór formularza „Niebieskiej Karty „B” – załącznik 7

 

Wzór Karty zgłoszenia krzywdzenia małoletniego 

Załącznik 1 do „Standardów ochrony małoletnich” 

KARTA ZGŁOSZENIA PODEJRZENIA KRZYWDZENIA LUB KRZYWDZENIA MAŁOLETNIEGO

Dotyczy dziecka:
Osoba   zgłaszająca:	Imię i nazwisko:
	Dane do   kontaktu:
	Stopień   pokrewieństwa
	Źródło wiedzy   lub informacji   o przemocy:
Data zgłoszenia:
Forma   zgłoszenia:	Pisemna, bezpośrednio, listownie, drogą listowną [niepotrzebne skreślić]
Fakty   wskazujące na  stosowaną   przemoc podane  przez osobę   zgłaszającą:
Inne informacje o  dziecku/ rodzinie,
Wskazanie   potencjalnej   osoby stosującej   przemoc
Podpis osoby zgłaszającej:			Podpis osoby przyjmującej zgłoszenie:

 

 

Załącznik 2  

do „Standardów ochrony małoletnich” 

Oświadczenie o zachowaniu poufności informacji powziętych w procesie postępowania 

w sprawie krzywdzenia małoletniego oraz przetwarzanych danych osobowych 

Oświadczenie o poufności 

1. Oświadczam, że: 

1) zapoznano mnie z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych, a w szczególności z treścią ogólnego Rozporządzenia o ochronie danych UE z dnia 27 kwietnia 2016 r. oraz Ustawy o Ochronie Danych Osobowych; 2) zapoznano mnie ze „Standardami Ochrony Małoletnich”, wdrożonymi w Fundacji 

3) zachowam poufność: informacji i danych, które uzyskałam/em przy realizacji zadań związanych  z przeciwdziałaniem przemocy domowej oraz ze znanymi są przepisy o odpowiedzialności karnej za udostępnienie danych osobowych lub umożliwienie do nich dostępu osobom nieupoważnionym. 2. Zobowiązuję się do: 

1) przetwarzania danych osobowych wyłącznie w zakresie i celu przewidzianym w powierzonych przez  Administratora obowiązkach; 

2) nieujawniania danych zawartych w zbiorach danych, do których uzyskałem(am) dostęp za upoważnieniem administratora danych; 

3) nieujawniania sposobów zabezpieczeń danych osobowych przetwarzanych w Fundacji; 4) wykonywania operacji przetwarzania danych, zgodnie z Regulaminem Ochrony Danych Osobowych; 5) zabezpieczenia tych danych przed dostępem osób nieupoważnionych; 

6) ochrony danych osobowych przed przypadkowym lub niezgodnym z prawem zniszczeniem, utratą, modyfikacją  danych osobowych, nieuprawnionym ujawnieniem danych osobowych, nieuprawnionym dostępem do danych  osobowych oraz przetwarzaniem; 

7) zgłaszania incydentu w naruszenia zasad ochrony danych osobowych Inspektorowi Ochrony Danych  Osobowych lub bezpośredniemu przełożonemu. 

Przyjmuję do wiadomości, iż postępowanie sprzeczne z powyższymi zobowiązaniami może być uznane przez Administratora za naruszenie przepisów Ustawy o Ochronie Danych osobowych oraz Rozporządzenia o ochronie  danych UE z dnia 27 kwietnia 2016 r. 

……………………………………. ……………………………..………………… (miejscowość, data ) (czytelny podpis pracownika)

 

Załącznik 3  

Do procedury „Niebieskie karty” 

Arkusz diagnostyczny oceny ryzyka stosowania przemocy domowej wobec małoletniego3 

LISTA A 

INFORMACJA OD DZIECKA LUB OSOBY, KTÓRA BYŁA BEZPOŚREDNIM ŚWIADKIEM PRZEMOCY A.1. Ktoś w domu bije dziecko, popycha, szarpie, potrząsa, przytrzymuje, rzuca w nie przedmiotem, itp. – A.2. Ktoś w domu używa wobec dziecka wulgarnych słów, obraża, poniża, straszy, szantażuje, izoluje w sposób ciągły i  nieuzasadniony od kontaktu z innymi osobami, np. z rodziny lub z rówieśnikami, itp. –

A.3. Opiekunowie nie zaspokajają podstawowych potrzeb dziecka, takich jak: przynależności, bezpieczeństwa, pożywienia,  snu, leczenia, rozwoju poznawczego, emocjonalnego, społecznego, pomimo wcześniejszej pracy z opiekunami w tym  zakresie. –

A.4. Ktoś w domu narusza sferę seksualną dziecka, tj.: dotyka intymnych części ciała, namawia na dotykanie intymnych  części ciała osoby dorosłej, zmusza do kontaktu seksualnego, podejmuje kontakty seksualne z inną osobą w obecności  dziecka, prezentuje pornografię lub zmusza do tworzenia treści pornograficznych z udziałem dziecka, – A.5. Dziecko ma ślady przemocy fizycznej lub zaniedbania (opis A.10. i A.11.). –

A.6. Dziecko mówi, że boi się wrócić do domu ze względu na zagrożenie przemocą w rodzinie (wobec siebie lub innych  członków rodziny). –

A.7. Dziecko mówi, że chce odebrać sobie życie ze względu na zagrożenie przemocą w rodzinie. – A.8. Dziecko jest świadkiem przemocy w rodzinie (wobec rodzica, rodzeństwa lub innej osoby mieszkającej w jego domu).  –

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY LUB PLACÓWKI DOTYCZĄCA RODZICA: 

A.9. Rodzic zachował się agresywnie (słownie lub fizycznie) wobec dziecka na terenie placówki lub w miejscu publicznym,  np. popchnął, szarpnął, uderzył, poniżył, itp. –

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ DOTYCZĄCA DZIECKA: A.10.Dziecko ma widoczne ślady przemocy fizycznej, np.: uszkodzenia ciała, siniaki, zadrapania, obrzęki, oparzenia,  obrażenia ciała świeże i/lub w różnych stadiach gojenia się, rany na ciele, itp. –

A.11.Dziecko ma widoczne ślady zaniedbania, np.: brak dbałości o higienę ciała, nieadekwatność ubioru do pory roku,  wieku, itp. Występują zaburzenia, opóźnienia rozwojowe, problemy emocjonalne, niepełnosprawność, a dziecko nie  otrzymuje potrzebnej pomocy, np.: opieki lekarskiej, zabiegów medycznych, terapii, wsparcia, itp. Sytuacja ta  występuje pomimo i/lub wsparcia emocjonalnego ze strony rodziców lub innych osób z rodziny. –

3 Źródło: Kwestionariusze oceny ryzyka występowania przemocy w rodzinie oraz algorytmy postępowania dla os:wiaty » Ogólnopolskie Pogotowie dla  Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" 

LISTA B 

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ DOTYCZĄCA DZIECKA: B.1. Dziecko odtwarza doświadczaną przemoc – w relacjach rówieśniczych (lub zabawie), identyfikuje się z rolą ofiary i/lub  sprawcy. –

B.2. Dziecko reaguje nieadekwatnie do sytuacji powstałej w placówce, np.: lękiem, izolacją, autoagresją, agresją itp. – B.3. Dziecko zachowuje się autodestrukcyjnie, np.: bije, szczypie się, nacina sobie skórę, itp. lub występują zachowania  ryzykowne dziecka, np.: ucieczki z domu, używanie substancji zmieniających świadomość, ryzykowne kontakty, itp. –

B.4. Dziecko boi się powrotu do domu i/lub reaguje lękiem lub innymi trudnymi emocjami na kontakt z rodzicem/rodzicami  i/lub na sytuację powrotu do domu. –

B.5. Dziecko często opuszcza zajęcia lub bez uzasadnionego powodu jest nieobecne bezpośrednio po rozmowach z  rodzicami lub działaniach interwencyjnych placówki. –

INFORMACJE DOTYCZĄCE RODZICÓW: 

B.6. Postawa i zachowanie rodziców zagrażają dobru, rozwojowi i bezpieczeństwu dziecka. – B.7. Rodzice nie współpracują z placówką przy udzielaniu wsparcia dziecku. –

B.8. Dziecko rozdzielone z rodzicami na skutek emigracji lub innej sytuacji losowej, pozostające bez opieki osoby dorosłej.  –

B.9. Na terenie placówki rodzic jest pod wpływem środków zmieniających świadomość, np. alkoholu, narkotyków itp. – B.10. Którekolwiek dziecko z rodziny z powodu przemocy lub zaniedbania wymagało umieszczenia w pieczy zastępczej –

LISTA C 

OBSERWACJA PRACOWNIKA SZKOŁY LUB PLACÓWKI OŚWIATOWEJ LUB INFORMACJA OD OSÓB BĘDĄCYCH W  KONTAKCIE Z DZIECKIEM I RODZICAMI:

C.1.Karalność rodzica za przemoc lub przemoc w rodzinie. –

C.2. Wcześniejsze podejrzenie dotyczące przemocy wobec dziecka lub przemocy w rodzinie albo obecne podejrzenie  przemocy w rodzinie dziecka. –

C.3. Rodzic nadużywający środków zmieniających świadomość– np.: alkoholu, narkotyków, leków, itp. – C.4. Poważne problemy zdrowotne, emocjonalne, choroba psychiczna wśród osób zamieszkujących z dzieckiem. – C.5. Rozwód, separacja rodziców, konflikt w rodzinie lub inna sytuacja kryzysowa. –

C.6. Dziecko o szczególnych wymaganiach wychowawczych, edukacyjnych i występuje 1 lub więcej spośród: problemy  emocjonalne, problemy społeczne, zaburzenie rozwojowe, niepełnosprawność. –

C.7. Niskie kompetencje wychowawcze rodziców, niewydolność wychowawcza lub brak zainteresowania rodziców  rozwojem dziecka. –

C.8. Matka i/lub ojciec byli poniżej 18 r.ż. w chwili narodzin dziecka. –

C.9.Ubóstwo i wynikające z tego stanu problemy rodziców. –

Załącznik 5 

Do procedury „Niebieskie karty” 

Kwestionariusz diagnostyczny do oszacowania zaniedbania

L.p.	Symptomy wskazujące na zaniedbanie (forma przemocy)	tak	nie
1.	Nieadekwatne ubranie do pory roku lub pogody
2.	Niedowaga, niedożywienie, zmęczenie, podkrążone oczy
3.	Brudna odzież
4.	Brudne ciało
5.	Nieprzyjemny zapach (insekty)
6.	Brak podręczników i przyborów szkolnych
7.	Kradzieże jedzenia lub innych przedmiotów
8.	Przebywanie poza domem w po: z:nych godzinach
9.	Bardzo częste przebywanie poza domem niezależnie od pory roku
10.	Ma dorosłych „kolegów”
11.	Nie ma kolegów wśród rówieśników
12.	Z trudem nawiązuje relacje
13.	Izoluje się od rówieśników
14.	Bije się po głowie/twarzy lub wyrywa sobie włosy
15.	Często ma ślady zadrapań /siniaków
16.	Często odnosi obrażenia (skręcenia, złamania, skaleczenia)
17.	Bije innych
18.	Zawiera przyjaźnie, potem reaguje wrogością
19.	Gwałtownie uchyla się przed dotykiem
20.	Moczy się
21.	Boi się przebywać w zamkniętych pomieszczeniach
22.	Boi się ciemności
23.	Unika zajęć wychowania fizycznego
24.	Unika sytuacji leżakowania w przedszkolu
25.	Nie bierze udziału w wycieczkach
26.	Podejmuje zachowania autodestrukcyjne wobec siebie, zwierząt
27.	Miewa nagłe zmiany nastroju – od euforii do agresji
28.	Prezentuje natrętne, narzucające się zachowania
29.	Nie odwzajemnia emocji
30.	Odrzuca prośby nawiązania bliskości
31.	Ma wybuchy wściekłości
32.	Nadmiernie skraca dystans fizyczny
33.	Demonstruje zachowania seksualne
34.	Nie docenia własnych osiągnięć
35.	Ma koszmary nocne
36.	Ma problemy szkolne
37.	Inne……………………………………
Uwaga! Informacje zachowania należy analizować biorąc pod uwagę całość informacji o rodzinie.  Pojedynczych zachowań z listy nie można traktować jako jednoznacznie wskazujących na  zaniedbanie.

 

………………..……………………… Nazwa i adres podmiotu, w którym jest zatrudniona osoba 

wypełniająca formularz „Niebieska karta – A” 

Załącznik 6 do procedury 

„Niebieskie karty” 

………………..……………………… 

Miejscowość i data 

„NIEBIESKA KARTA – A” 

W związku z powzięciem uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej lub w wyniku zgłoszenia przez  świadka przemocy domowej ustala się, co następuje: 

1. DANE OSOBY/OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ 

Dane	Osoba 1 doznająca  przemocy domowej	Osoba 2 doznająca  przemocy domowej	Osoba 3 doznająca  przemocy domowej
Małoletni (Tak/Nie)1)
Imię i nazwisko
Imiona rodziców
Wiek
PESEL2)
Nazwa i adres miejsca  pracy / nazwa i adres   placówki oświatowej do  której uczęszcza małoletni
Adres miejsca zamieszkania:
Kod pocztowy
Miejscowość
Gmina
Województwo
Ulica
Nr domu / nr lokalu
Telefon lub adres e-mail
Adres miejsca pobytu (jeśli jest inny niż adres zamieszkania):
Kod pocztowy
Miejscowość
Gmina
Województwo
Ulica
Nr domu / nr lokalu
Stosunek pokrewieństwa, powinowactwa lub rodzaj relacji z osoba stosująca przemoc domową (żona, była żona,  partner, były partner, córka, pasierb, matka, teść) 1)

 

Uwaga! W przypadku większej niż 3 liczby osób doznających przemocy dołącz kolejną kartę zawierająca Tabelę I 

1. LICZBA MAŁOLETNICH W ŚRODOWISKU DOMOWYM, W KTÓRYM PODEJRZEWA SIĘ STOSOWANIE  PRZEMOCY DOMOWEJ ……………

 

III. DANE OSOBY/OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC DOMOWĄ

Dane	Osoba 1 stosująca przemoc domową	Osoba 2 stosująca przemoc domową
Imię i nazwisko
Imiona rodziców
Wiek
PESEL2)
Adres miejsca zamieszkania:
Kod pocztowy
Miejscowość
Gmina
Województwo
Ulica
Nr domu/nr lokalu
Telefon lub adres e-mail
Adres miejsca pobytu (jeżeli jest inny niż adres miejsca zamieszkania):
Kod pocztowy
Miejscowość
Gmina
Województwo
Ulica
Nr domu/nr lokalu
Sytuacja zawodowa, w tym  nazwa i adres miejsca  pracy
Stosunek pokrewieństwa, powinowactwa lub rodzaj relacji z osobą doznającą przemocy domowej: (np. żona, była  żona, partner, były partner, córka, pasierb, matka, teść)1)

 

1. CZY OSOBA STOSUJĄCA PRZEMOC DOMOWĄ ZACHOWYWAŁA SIĘ W NASTĘPUJĄCY SPOSÓB  (zaznacz w odpowiednim miejscu znak X):

Osoby/formy przemocy   domowej	Osoba 1 stosująca przemoc			Osoba 2 stosująca przemoc
	wobec  Osoby 1   doznającej  przemocy	wobec  Osoby 2   doznającej  przemocy	wobec  Osoby 3   doznającej  przemocy	wobec  Osoby 1   doznającej  przemocy	wobec  Osoby 2   doznającej  przemocy	wobec  Osoby 3   doznającej   przemocy
Przemoc fizyczna3)  bicie, szarpanie, kopanie, duszenie,  popychanie, obezwładnianie i inne  (wymień jakie)
Przemoc psychiczna3)  izolowanie, wyzywanie,   ośmieszanie, grożenie,   krytykowanie, poniżanie i inne  (wymień jakie)
Przemoc seksualna3)  zmuszanie do obcowania   płciowego, innych czynności   seksualnych i inne (wymień jakie)
Przemoc ekonomiczna3)  niełożenie na utrzymanie osób,  wobec których istnieje taki   obowiązek,
Przemoc ekonomiczna3)  niezaspokajanie potrzeb   materialnych, niszczenie rzeczy  osobistych, demolowanie   mieszkania, wynoszenie sprzętów  domowych oraz ich sprzedawanie  i inne (wymień jakie)
Przemoc za pomocą środków  komunikacji elektronicznej3) wyzywanie, straszenie, poniżanie  osoby w Internecie lub przy użyciu  telefonu, robienie jej zdjęcia lub  rejestrowanie filmów bez jej zgody,  publikowanie w Internecie lub  rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów  lub tekstów, które ją obrażają lub  ośmieszają, i inne (wymień jakie)
Inne3)  zaniedbanie, niezaspokojenie  podstawowych potrzeb   biologicznych, psychicznych   i innych, niszczenie rzeczy   osobistych, demolowanie   mieszkania, wynoszenie sprzętów  domowych i ich sprzedawanie,  pozostawianie bez opieki osoby,  która z powodu choroby,   niepełnosprawności lub wieku nie  może samodzielnie zaspokoić  swoich potrzeb, zmuszanie do picia  alkoholu, zmuszanie do zażywania  środków odurzających, substancji  psychotropowych lub leków  i inne (wymień jakie)

 

1. CZY OSOBA DOZNAJĄCA PRZEMOCY DOMOWEJ ODNIOSŁA USZKODZENIA CIAŁA? (TAK/NIE)1)

Osoba 1 doznająca przemocy	Osoba 2 doznająca przemocy	Osoba 3 doznająca przemocy

 

Uwaga! W przypadku większej niż 3 liczby osób doznających przemocy dołącz kolejną kartę zawierającą Tabelę V 

1. CZY W ŚRODOWISKU DOMOWYM BYŁA W PRZESZŁOŚCI REALIZOWANA PROCEDURA „NIEBIESKIE KARTY”? tak (kiedy? ……………………gdzie? ….…………………….) nie nie ustalono 

VII. CZY W ŚRODOWISKU DOMOWYM AKTUALNIE JEST REALIZOWANA PROCEDURA „NIEBIESKIE KARTY”? tak nie nie ustalono 

VIII. CZY OSOBA STOSUJĄCA PRZEMOC DOMOWĄ POSIADA BROŃ PALNĄ? 

tak nie nie ustalono 

1. CZY OSOBA DOZNAJĄCA PRZEMOCY DOMOWEJ CZUJE SIĘ BEZPIECZNIE? (TAK/NIE)1)

Osoba 1 doznająca przemocy	Osoba 2 doznająca przemocy	Osoba 3 doznająca przemocy

 

Uwaga! W przypadku większej niż 3 liczby osób doznających przemocy dołącz kolejną kartę zawierającą Tabelę IX 

1. ŚWIADKOWIE STOSOWANIA PRZEMOCY DOMOWEJ ustalono – wypełnij tabelę nie ustalono

Dane	Świadek 1	Świadek 2	Świadek 3
Imię i nazwisko
Wiek
Adres miejsca zamieszkania:
Kod pocztowy
Miejscowość
Gmina
Województwo
Ulica
Nr domu/nr lokalu
Telefon lub adres  e- mail
Stosunek świadka do osób, wobec których są podejmowane działania w ramach procedury „Niebieskie Karty” (np. członek rodziny, osoba obca)1)

 

 

1. DZIAŁANIA INTERWENCYJNE PODJĘTE WOBEC OSOBY STOSUJĄCEJ PRZEMOC DOMOWĄ  (zaznacz w odpowiednim miejscu znak X):

Działanie		Osoba 1   stosująca  przemoc	Osoba 2   stosująca  przemoc
Badanie na zawartość alkoholu (wynik)
Doprowadzenie do wytrzeźwienia
Doprowadzenie do   policyjnego pomieszczenia  dla osób zatrzymanych	na podstawie art. 15a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o  Policji (Dz. U. z 2023 r. poz. 171, z późn. zm.)
	na podstawie art. 244 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1375,  z późn. zm.)
Zatrzymanie w izbie zatrzymań jednostki organizacyjnej Żandarmerii Wojskowej
Powiadomienie organów ścigania
Wydanie nakazu natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania  i jego bezpośredniego otoczenia
Wydanie zakazu zbliżania się do wspólnie zajmowanego mieszkania i jego  bezpośredniego otoczenia
Zakaz zbliżania się osoby stosującej przemoc domową do osoby dotkniętej taką  przemocą na określoną w metrach odległość
Zakaz kontaktowania się z osobą dotkniętą przemocą domową
Zakaz wstępu i przebywania osoby stosującej przemoc na terenie szkoły, placówki  oświatowej, opiekuńczej i artystycznej, do których uczęszcza osoba dotknięta przemocą  domową
Zakaz wstępu i przebywania osoby stosującej przemoc w miejscach pracy osoby  doznającej przemocy domowej
Zawiadomienie komórki organizacyjnej Policji, właściwej w spawach wydawania  pozwolenia na broń, o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty”
Odebranie broni palnej, amunicji oraz dokumentów potwierdzających legalność  posiadania broni
Poinformowanie o prawnokarnych konsekwencjach stosowania przemocy domowej
Inne (wymień jakie?)

 

 

XII. DZIAŁANIA INTERWENCYJNE PODJĘTE WOBEC OSOBY DOZNAJĄCEJ PRZEMOCY DOMOWEJ  (zaznacz w odpowiednim miejscu znak X): 

Działanie	Osoba 1   doznająca  przemocy	Osoba 2   doznająca  przemocy	Osoba 3   doznająca  przemocy
Udzielono pomocy ambulatoryjnej
Przyjęto na leczenie szpitalne
Wydano zaświadczenie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała
Zapewniono schronienie w placówce całodobowej
Zabezpieczono małoletniego w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia
Powiadomiono sąd rodzinny o sytuacji małoletniego
Przekazanie formularza „Niebieska Karta – B”
Inne (wymień jakie?)

 

XIII. DODATKOWE INFORMACJE 

___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ 

XIV.WSZCZĘCIE PROCEDURY „NIEBIESKIE KARTY” NASTĄPIŁO PRZEZ  

(zaznacz w odpowiednim miejscu znak X): 

Pracownika socjalnego jednostki organizacyjnej pomocy społecznej
Funkcjonariusza Policji
Żołnierza Żandarmerii Wojskowej
Pracownika socjalnego specjalistycznego ośrodka wsparcia dla osób doznających przemocy domowej
Asystenta rodziny
Nauczyciela
Osobę wykonującą zawód medyczny, w tym lekarza, pielęgniarkę, położną lub ratownika medycznego
Przedstawiciela gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych
Pedagoga, psychologa lub terapeutę, będących przedstawicielami podmiotów, o których mowa w art. 9a ust.  3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej

 

………………………………………………………………………………………. 

imię i nazwisko oraz czytelny podpis osoby wypełniającej formularz „Niebieska Karta – A” 

……………………..………………………………………………… 

(data wpływu formularza, podpis członka Zespołu Interdyscyplinarnego) 

1) wpisać właściwe 

2) numer PESEL wpisuje się, o ile danej osobie numer taki został nadany.  

W przypadku braku numeru PESEL konieczne jest podanie innych danych identyfikujących osobę 

3) podkreślić rodzaje zachowań.

strona | 27 

Załącznik 7 

Do procedury „Niebieskie karty” 

„NIEBIESKA KARTA – B” 

INFORMACJA DLA OSÓB DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ 

Co to jest procedura „Niebieskiej Karty”? 

Są to różne działania podejmowane w sytuacji podejrzenia lub stwierdzenia stosowania przemocy domowej na  podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Celem procedury 

„Niebieskiej Karty” jest zatrzymanie przemocy domowej i udzielenie pomocy i wsparcia Tobie i Twoim najbliższym.  Na skutek wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty” informacja dotycząca Twojej sytuacji zostanie przekazana do  grupy diagnostyczno-pomocowej. Więcej informacji na temat dalszych działań: uzyskasz podczas spotkania z  członkami tej grupy, na którą zostaniesz zaproszona/(y). W trakcie procedury członkowie grupy będą kontaktować 

się także z osobą, która przemoc stosuje. 

Co to jest przemoc domowa? 

Przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące  przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy  domowej, w szczególności 

1. a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia, 
2. b) naruszające jej godność, nietykalność: cielesną lub wolność, w tym seksualną, 
3. c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienia lub krzywdę, d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub  uzyskania samodzielności finansowej, 
4. e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia,  w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. 

Kto może być osobą doznającą przemocy domowej? 

1. a) małżonek, także w przypadku, gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępni (np. rodzice,  dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (np. dzieci, wnuki, prawnuki), rodzeństwo i ich małżonkowie, b) wstępni i zstępni oraz ich małżonkowie, 
2. c) rodzeństwo oraz ich wstępni, zstępni i ich małżonkowie, 
3. d) osoba pozostająca w stosunku przysposobienia i jej małżonek oraz ich wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich  małżonkowie, 
4. e) osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich  małżonkowie, 
5. f) osoba wspólnie zamieszkująca i gospodarująca oraz jej wstępni, zstępni, rodzeństwo i ich małżonkowie, g) osoba pozostająca obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego  zamieszkiwania i gospodarowania, 
6. h) małoletni. 

Najczęstsze formy przemocy domowej: 

Przemoc fizyczna: bicie, szarpanie, kopanie, duszenie, popychanie, obezwładnianie i inne. Przemoc psychiczna: izolowanie, wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie i inne. Przemoc seksualna: zmuszanie do obcowania płciowego, innych czynności seksualnych i inne. Przemoc ekonomiczna: niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, niezaspokajanie  potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich  sprzedawanie i inne. 

Przemoc za pomocą środków komunikacji elektronicznej: wyzywanie, straszenie, poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu, robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają i inne. 

Inny rodzaj zachowań: zaniedbanie, niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych, psychicznych i innych,  niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku nie może samodzielnie  zaspokoić swoich potrzeb, zmuszanie do picia alkoholu, zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków i inne. 

WAŻNE 

Prawo zabrania stosowania przemocy i krzywdzenia swoich bliskich. Jeżeli Ty lub ktoś z Twoich bliskich jest osobą doznającą przemocy domowej, nie wstydź się prosić o pomoc. Wezwij Policję, dzwoniąc na numer alarmowy 112.  Prawo stoi po Twojej stronie!

strona | 28 

Masz prawo do złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy domowej do Prokuratury,  Policji lub Żandarmerii Wojskowej. 

Możesz także zwrócić się po pomoc do podmiotów i organizacji realizujących działania na rzecz przeciwdziałania  przemocy domowej. 

Pomogą Ci: 

■ Ośrodki pomocy społecznej – w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych. 

■ Powiatowe centra pomocy rodzinie – w zakresie prawnym, socjalnym, terapeutycznym lub udzielą informacji na  temat instytucji lokalnie działających w tym zakresie w Twojej miejscowości. 

■ Ośrodki interwencji kryzysowej i Ośrodki wsparcia – zapewniając schronienie Tobie i Twoim bliskim, gdy  doznajesz przemocy domowej, udzielą Ci pomocy i wsparcia w przezwyciężeniu sytuacji kryzysowej, a także  opracują plan pomocy. 

■ Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla osób doznających przemocy domowej – zapewniając bezpłatne  całodobowe schronienie Tobie i Twoim bliskim, gdy doznajesz przemocy domowej, oraz udzielą Ci kompleksowej,  specjalistycznej pomocy w zakresie interwencyjnym, terapeutyczno-wspomagającym oraz potrzeb bytowych. ■ Okręgowe ośrodki i lokalne punkty działające w ramach Sieci Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem – zapewniając profesjonalną, kompleksową i bezpłatną pomoc prawną, psychologiczną, psychoterapeutyczną  i materialną. 

■ Sądy opiekuńcze – w sprawach opiekuńczych i alimentacyjnych 

■ Placówki ochrony zdrowia – np. uzyskać zaświadczenie lekarskie o doznanych obrażeniach. ■ Komisje rozwiązywania problemów alkoholowych – podejmując działania wobec osoby nadużywającej alkoholu. ■ Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej – w zakresie uzyskania pomocy prawnej. 

Możesz zadzwonić do: 

■ Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” tel. 800 12 00 02 (linia całodobowa  i bezpłatna), w poniedziałki w godz. 1800–2200 można rozmawiać z konsultantem w języku angielskim, a we wtorki  w godz. 1800–2200 w języku rosyjskim. Dyżur prawny tel. (22) 666 28 50 (linia płatna, czynna w poniedziałek i wtorek  w godzinach 1700–2100) oraz tel. 800 12 00 02 (linia bezpłatna, czynna w środę w godzinach 1800–2200). Fundacja e-mailowa: niebieskalinia@niebieskalinia.info. 

Członkowie rodzin z problemem przemocy i problemem alkoholowym mogą skonsultować: się także przez SKYPE:  Pogotowie NiebieskaLlinia ze specjalistą z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie – konsultanci posługują  się językiem migowym. 

▪ Ogólnokrajowej Linii Pomocy Pokrzywdzonym tel. +48 222 309 900 przez całą dobę można anonimowo uzyskać informacje o możliwości uzyskania pomocy, szybką poradę psychologiczną i prawną, a także umówić się na  spotkanie ze specjalistami w dowolnym miejscu na terenie Polski. Możliwe są konsultacje w językach obcych oraz w  języku migowym. 

■ Policyjny telefon zaufania dla osób doznających przemocy domowej nr 800 120 226 (linia bezpłatna przy połączeniu z telefonów stacjonarnych, czynna codziennie w godzinach od 930 do 1530, od  godz. 1530 do 930 włączony jest automat). 

Zadania pracowników Fundacji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego w formie  przemocy domowej 

Każdy pracownik jest zobowiązany w sytuacji podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletniego podjąć działania: 

– w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia – zawiadomić pogotowie ratunkowe i policję, 

– w przypadku zauważenia niepokojących symptomów, zgłosić to 

Zarządowi Fundacji, koordynatorowi „Standardów ochrony małoletnich” 

lub wyznaczonemu psychologowi.

Zadania i obowiązki pracowników Fundacji 

Zarząd Fundacji: 

1. W porozumieniu z koordynatorem oraz wyznaczonym psychologiem występuje do sądu rodzinnego i prokuratury,  
   

ośrodka pomocy społecznej z zawiadomieniem o zagrożeniu małoletniego krzywdzeniem, 

strona | 29 

2. Podpisuje wszystkie pisma wychodzące na zewnątrz w sprawach krzywdzenia małoletnich. 3. Powołuje Zespoły interwencyjne do diagnozy i oceny ryzyka zagrożenia przemocą domową – odrębne dla każdej  sprawy. 
3. Organizuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla osoby doznającej przemocy. 
4. Określa zasady prowadzenie dokumentacji i jej archiwizowania. 
5. Wydaje upoważnienia do dostępu do danych osobowych osobom biorącym udział w rozpoznawaniu przemocy  domowej. 
6. Nadzoruje pracę Zespołu interwencyjnego. 
7. Współpracuje z instytucjami zewnętrznymi działającymi na rzecz wspierania i pomocy ofiarom przemocy  domowej. 
8. Zapewnia bezpieczeństwo i ochronę prawną pracownikom wszczynającym procedurę „Niebieskie Karty”,  doznającym krzywdy ze strony sprawców przemocy domowej. 
9. Zapewnia pomoc pracownikom w realizacji ich zadań oraz ich doskonaleniu zawodowym, ułatwiając im np.  możliwość konsultacji trudnych przypadków ze specjalistami, wspiera, organizuje szkolenia w zakresie  reagowania na przemoc w rodzinie wobec dziecka. 
10. Inicjuje nowelizację procedury „Niebieskie Karty”. 

Koordynator d. s. Standardów ochrony małoletnich 

w sytuacji podejrzenia przemocy wobec małoletniego: 

1. Zbiera informacje o małoletnim w celu wstępnego zdiagnozowania jego sytuacji, w szczególności o tzw. czynnikach ryzyka, ponadto dane świadczące o przemocy lub wykluczające ją, kto jest sprawcą krzywdzenia  i w jakiej relacji pozostaje z małoletnim, jak często i od jak dawna małoletni jest krzywdzony, informacje  o zachowaniach pozostałych członków rodziny wobec małoletniego, relacjach jakie ma z osobą rodzica  niekrzywdzącego, o osobach wspierających go, informacje o innych czynnikach towarzyszących przemocy – np.  uzależnieniu od alkoholu rodziców. Dane te pozyskuje od: 
2. samego dziecka, 
3. rodziców dziecka, 
4. innych pracowników Fundacji. 
5. Przewodniczy Zespołowi interwencyjnemu. 
6. Wszczyna procedurę „Niebieskiej Karty”. 
7. Przeprowadza we współpracy z wyznaczonym psychologiem oraz innymi osobami zaangażowanymi w pomoc  małoletniemu, ocenę zagrożenia przemocą. 
8. Współpracuje z Zarządem Fundacji w podejmowaniu interwencji: 
9. a) informuje Zarząd Fundacji o każdym przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie, 
10. b) gromadzi i przetrzymuje wszelką dokumentację. 
11. W przypadku powołania do grupy diagnostyczno-pomocowej przez Zespół Interdyscyplinarny obowiązkowo  uczestniczy w jej pracach. 
12. Monitoruje i konsultuje sytuację małoletniego poprzez kontakt z innymi pracownikami Fundacji – dbając jednocześnie o zapewnienie poufności i niewłączanie osób nie związanych z pracą nad konkretnym przypadkiem. 8. Informuje rodziców o podjętych działaniach na rzecz małoletniego, w tym m. in. kontakcie z Zespołem  Interdyscyplinarnym i podjętych przez ten zespół decyzjach oraz zaleceniach/propozycjach działań dla rodzica. 9. Prowadzi dokumentację dotyczącą udzielanej pomocy psychologiczno‐ pedagogicznej (dokumentację badań  i czynności). 

Każdy pracownik Fundacji w sytuacji, gdy podejrzewa, że małoletni jest krzywdzony: 1. Udziela bezpośredniej pomocy małoletniemu jeśli zagrożone jest jego zdrowie lub życie (np. w sytuacji obrażeń  na ciele – organizuje pomoc medyczną wzywając karetkę pogotowia lub jeśli stan zdrowia dziecka nie kwalifikuje  się do jej wezwania, wysyła wniosek do sądu rejonowego wydział rodzinny i nieletnich z prośbą o wydanie zgody  na poddanie małoletniego badaniu lekarskiemu bez wiedzy i zgody rodziców i ewentualnie (także jeśli uzyskanie  zgody nie jest możliwe natychmiast) – odprowadza małoletniego do lekarza pediatry prosząc o dokonanie opisu  stanu dziecka (zaświadczenie może być dowodem w sprawie o krzywdzenie). 

1. Kontaktuje się z wyznaczonym do tego celu psychologiem przekazując mu informacje o swoich obserwacjach (jeśli kontakt danego dnia nie jest możliwy przekazują fakty w formie notatki służbowej niezwłocznie dnia  następnego). 
2. Wypełnia Kartę zgłoszenia podejrzenia przemocy – załącznik 1. 
3. Prowadzi wnikliwe obserwacje małoletniego w trakcie diagnozy lub na prowadzonych zajęciach lub w trakcie  innych czynności. 
4. Swoje spostrzeżenia zapisuje i włącza do indywidualnej dokumentacji dziecka. 
5. Współpracuje z wyznaczonym do tego celu psychologiem ustalając plan pomocy małoletniemu. 6. Systematycznie monitoruje sytuację małoletniego obserwując ewentualne zmiany jego zachowania,  zamieszczając opisy w indywidualnej dokumentacji dziecka. 
6. Udziela małoletniemu wsparciu na wszystkich etapach pomocy. 
   
7. W sytuacjach zagrożenia dziecka chroni go przed kontaktem z osobą stosującą przemoc.
8. Zwraca szczególną uwagę na stan trzeźwości, stopień pobudzenia osób przyprowadzających i odbierających  dziecko.

Zasady i procedury postępowania w przypadku podejrzenia lub zaistnienia „cyberprzemocy” 

Opis procedury reagowania Fundacji na ujawnienie cyberprzemocy 

Ujawnienie zjawiska cyberprzemocy wymaga podjęcia w Fundacji konkretnych działań interwencyjnych. 1. Ujawnienie przypadku cyberprzemocy: 

1) Osobami, które mogą zgłosić o podejrzeniu lub zaistnieniu cyberprzemocy mogą być: a) poszkodowany małoletni (ofiara), 

1. b) jego rodzice (opiekunowie), 
2. c) świadkowie zdarzenia, 
3. d) pracownicy Fundacji. 
4. Ustalenie okoliczności zdarzenia: 

1) Zgłaszanie wypadków cyberprzemocy odbywa się według następującej zasady: 

1. a) Małoletni – ofiara lub świadek cyberprzemocy informuje pracownika Fundacji o wystąpieniu takiego zjawiska, b) Pracownik Fundacji oraz Koordynator d.s. Standardów ochrony małoletnich powinni dokonać analizy zdarzenia  i zaplanować dalsze postępowanie, 
2. c) do ich obowiązków należy ustalenie okoliczności zdarzenia i ewentualnych świadków, przeprowadzenie rozmów  z ofiarą, świadkami i jeśli to możliwe sprawcy incydentu. 
3. d) Rodzic/opiekun prawny oraz jeśli zajdzie taka potrzeba policja zabezpiecza dowody i ustala tożsamość sprawcy  cyberprzemocy. 

Ważne, aby nie konfrontować sprawcy cyberprzemocy z ofiarą! 

1. Zabezpieczenie dowodów 
2. Wszelkie dowody cyberprzemocy powinny zostać zabezpieczone i zarejestrowane. 
3. Należy zanotować datę i czas otrzymania materiału, treść wiadomości oraz, jeśli to możliwe, dane  nadawcy (nazwę użytkownika, adres e- mail, numer telefonu komórkowego, itp.) lub adres strony  www, na której pojawiły się szkodliwe treści czy profil. 
4. Jak można zarejestrować dowody cyberprzemocy? 
5. telefon komórkowy (nie wolno kasować wiadomości, trzeba zapisywać zarówno te tekstowe jak też  zdjęcia, nagrania czy filmy), 
6. komunikatory (w niektórych serwisach jest możliwość zapisywania rozmów w tzw. archiwach. Jeżeli  nie ma takiej możliwości, można rozmowę skopiować do edytora tekstowego i wydrukować), c. strona www (można zapisać widok strony przez naciśnięcie klawisza CTRL i Print Screen, a następnie  wykonać operację „wklej” w dokumencie Word lub Paint) 
7. e-mail (trzeba zapisać wiadomość i to nie tylko treść, ale całą wiadomość, ponieważ może to pomóc  w ustaleniu pochodzenia wiadomości). 
8. Zidentyfikowanie sprawcy cyberprzemocy 
9. W sytuacji, gdy ustalenie sprawcy nie jest możliwe, należy skontaktować się z dostawcą usługi w celu  usunięcia z sieci kompromitujących lub krzywdzących materiałów. 
10. W przypadku, gdy zostało złamane prawo, a tożsamości sprawcy nie udało się ustalić należy  bezwzględnie skontaktować się z policją. 
11. Działania wobec ofiary cyberprzemocy 
12. Ofiara cyberprzemocy otrzymuje w Fundacji pomoc psychologiczną. 
13. Podczas rozmowy z małoletnim, który jest ofiarą cyberprzemocy, należy zapewnić go o tym, że  postąpił właściwie zgłaszając wydarzenie. Powinno mu się powiedzieć, że rozumie się, w jak trudnej  jest sytuacji i zapewnić go, że nikt nie ma prawa tak się wobec niego zachowywać. 
14. Małoletni powinien otrzymać poradę, jak ma się zachowywać, aby zapewnić sobie poczucie  bezpieczeństwa: nie utrzymywać kontaktów ze sprawcą, nie kasować dowodów tj. e-maili, SMS-ów,  MMS-ów, zdjęć, filmów. Ważna jest też zmiana danych kontaktowych np. na komunikatorze, zmiana  adresu e – mail, a nawet w szczególnie trudnych sytuacjach numeru telefonu (oczywiście robią to  rodzice). 
15. Podczas rozmowy bardzo ważna jest obserwacja małoletniego i zwrócenie uwagi na jego  pozawerbalne zachowanie (zażenowanie, smutek, poczucie winy). 
16. Bardzo ważne jest monitorowanie sytuacji małoletniego w kierunku, czy nie są stosowane wobec niego  żadne akty odwetu. Rodzice dziecka muszą być poinformowani o zdarzeniu i muszą dostać wsparcie  i poradę za strony pracowników Fundacji. 
17. Sporządzenie dokumentacji z zajścia: 

Koordynator d.s. Standardów ochrony małoletnich zobowiązany jest do sporządzenia notatki służbowej z rozmów z  poszkodowanym, ewentualnie, jeśli to możliwe ze sprawcą, ich rodzicami oraz świadkami zdarzenia. Jeżeli rozmowa  była np. w obecności innego pracownika powinien on również ją podpisać. Jeżeli zabezpieczono jakieś dowody,  powinny być załączone do dokumentacji. 

6. Powiadomienie sądu rodzinnego i policji: 
7. W przypadku, gdy rodzice odmawiają współpracy z Fundacją, a sprawca nie zaniechał dotychczasowego strona | 31 

postępowania, konieczne jest zawiadomienie o sprawie sądu rodzinnego, w szczególności, kiedy pojawiają  się informacje o innych przejawach jego demoralizacji. Podobnie postępuje się, gdy Fundacja wykorzysta  wszystkie dostępne środki, a sprawca nie wykazuje poprawy zachowania. 

1. W wypadku bardzo drastycznych aktów agresji z naruszeniem prawa Zarząd Fundacji zgłasza ten fakt policji,  która prowadzi dalsze działania. 

Zasady i procedury postępowania w przypadku informacji o dostępie przez małoletniego do treści szkodliwych,  niepożądanych, 

7. Rodzaj zagrożenia objętego procedurą. 

Zagrożenie łatwym dostępem do treści szkodliwych, niedozwolonych, nielegalnych i niebezpiecznych dla zdrowia  (pornografia, treści obrazujące przemoc, promujące działania szkodliwe dla zdrowia i życia dzieci, popularyzujące  ideologię faszystowską i działalność niezgodną z prawem, nawołujące do samookaleczeń i samobójstw, korzystania  z narkotyków; niebezpieczeństwo werbunku dzieci i młodzieży do organizacji nielegalnych i terrorystycznych). 

Telefony/kontakty alarmowe krajowe 

Zgłaszanie nielegalnych treści: www. dyzurnet.pl, numer alarmowy 112, policja 997 

Sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia: 

8. Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów 

W pierwszej kolejności należy zabezpieczyć dowody w formie elektronicznej (pliki z treściami niedozwolonymi, zapisy  rozmów w komunikatorach, e-maile, zrzuty ekranu), znalezione w Internecie lub w komputerze małoletniego.  Zabezpieczenie dowodów jest zadaniem rodziców lub opiekunów prawnych. 

9. Identyfikacja sprawcy(-ów) 

W identyfikacji sprawców kluczową rolę odgrywają zgromadzone dowody. W procesie udostępniania nielegalnych i  szkodliwych treści małoletnim biorą udział na ogół: twórca treści – np. pornograficznych oraz osoby, które udostępniły  je. 

10. Działania wobec ofiary zdarzenia 

Małoletnich – ofiarę lub świadka zdarzenia – począwszy od pierwszego etapu interwencji otacza się opieką  psychologiczną. 

Rozmowa z małoletnim przeprowadzana jest z uwzględnieniem jego komfortu psychicznego, z poszanowaniem  poufności i podmiotowości ze względu na fakt, iż kontakt z treściami nielegalnymi może mieć bardzo szkodliwy wpływ  na jego psychikę. W trakcie rozmowy należy ustalić okoliczności uzyskania przez ofiarę dostępu do ww. treści. Należy koniecznie powiadomić rodziców lub opiekunów prawnych ofiary o zdarzeniu i uzgodnić z nimi podejmowane  działania i formy wsparcia. Działania Fundacji w takich przypadkach powinna cechować poufność i empatia w  kontaktach ze wszystkimi uczestnikami zdarzenia oraz osobami udzielającymi wsparcia. W przypadku kontaktu małoletniego z treściami szkodliwymi należy dokładnie zbadać sposób, w jaki do niego doszło.  Poszukiwanie przez małoletniego tego typu treści w sieci lub podsuwanie ich przez innych może być oznaką  niepokojących incydentów ze świata rzeczywistego, np. kontaktów z osobami handlującymi narkotykami czy udziału  w procesie rekrutacji do sekty lub innej niebezpiecznej grupy. 

11. Współpraca z policją i sądami rodzinnymi 

W przypadku naruszenia prawa, np. rozpowszechniania materiałów pornograficznych z udziałem nieletniego lub prób  uwiedzenia małoletniego w wieku do 15 lat przez osobę dorosłą, Fundacja – w porozumieniu z rodzicami  małoletniego – niezwłocznie powiadamia policję. 

12. Współpraca ze służbami i placówkami specjalistycznymi 

Kontakt z treściami szkodliwymi lub niebezpiecznymi może wywołać potrzebę skorzystania przez ofiarę ze specjalistycznej opieki psychologicznej. Decyzja o takim kontakcie i skierowaniu na terapię musi zostać podjęta w  porozumieniu z rodzicami/opiekunami prawnymi małoletniego. 

Zasady i procedury postępowania w przypadku naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku małoletniego

Rodzaj zagrożenia objętego procedurą 

Zagrożenie to polega na naruszeniu prywatności małoletniego poprzez nieodpowiednie lub niezgodne z prawem  wykorzystanie jego danych osobowych lub wizerunku. Podszywanie się pod inną osobę, wykorzystywanie jej  wizerunku lub danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody osobistej lub majątkowej jest w świetle polskiego  prawa przestępstwem. Najczęstszymi formami wyłudzenia lub kradzieży danych jest przejęcie profilu na portalu  społecznościowym w celu dyskredytacji lub naruszenia dobrego wizerunku ofiary (np. publikacja zdjęć intymnych  bądź fotomontażu), szantażowania (w celu uzyskania korzyści finansowych w zamian za niepublikowanie zdjęć bądź  treści naruszających reputację ofiary), dokonania zakupów i innych transakcji finansowych (np. w sklepach  internetowych na koszt ofiary). Często naruszenia prywatności łączy się z cyberprzemocą. 

Sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia: 

1. Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia 

W przypadku gdy do naruszenia prywatności poprzez kradzież, wyłudzenie danych osobowych wykorzystanie  wizerunku małoletniego dochodzi ze strony dorosłych osób trzecich, rodzice powinni skontaktować się bezpośrednio  strona | 32 

z policją (zgodnie z Kodeksem karnym ściganie następuje wówczas na wniosek pokrzywdzonego). Istotne dla  

ścigania sprawcy jest uzyskanie dowodów potwierdzających, że sprawca zmierzał do wyrządzenia ofierze szkody  majątkowej lub osobistej. 

2. Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów 

W pierwszej kolejności należy zabezpieczyć dowody nieodpowiedniego lub niezgodnego z prawem działania – w formie elektronicznej (e-mail, zrzut ekranu oraz adres strony, na której udostępniony został wizerunek dziecka,  konwersacja w komunikatorze, SMS). 

Równolegle należy dokonać zmian tych danych identyfikujących, które zależą od ofiary, tj. haseł i loginów lub kodów  dostępu do platform i portali internetowych, tak aby uniemożliwić kontynuację procederu naruszania prywatności – w działaniu tym powinna wspierać małoletniego osoba dorosła. 

Jeśli wykradzione dane zostały wykorzystane w celu naruszenia dobrego wizerunku ofiary bądź w innych celach  niezgodnych z prawem, należy dążyć do wyjaśnienia tych działań i usunięcia ich skutków, także tych widocznych w  Internecie. Likwidacja stron internetowych czy profili w portalach społecznościowych, która wymagać będzie  interwencji w zebrane dowody, musi odbywać się za zgodą policji (o ile została powiadomiona). Szczególnej uwagi  wymagają incydenty kradzieży tożsamości w celu posłużenia się nią np. podczas zakupu towarów online lub  dokonania transakcji finansowych. W tym przypadku należy skontaktować się ze sklepem lub pożyczkodawcą  i wyjaśnić charakter zdarzenia. O czynach niezgodnych z prawem należy powiadomić policję. 

3. Identyfikacja sprawcy(-ów) 

W przypadku gdy dowody jasno wskazują na konkretnego sprawcę oraz potwierdzają, że sprawca zmierzał do  wyrządzenia ofierze szkody majątkowej lub osobistej, zabezpiecza się i przekazuje policji. Identyfikacji dokonać  powinna policja. 

4. Działania wobec ofiary zdarzenia 

Małoletniego należy otoczyć – w porozumieniu z rodzicami/opiekunami prawnymi – opieką psychologiczno pedagogiczną i powiadomić o działaniach podjętych w celu usunięcia skutków działania sprawcy (np. usunięcie z  Internetu intymnych zdjęć ofiary, zablokowanie dostępu do konta w portalu społecznościowym). Jeśli kradzież  tożsamości bądź naruszenie dobrego imienia ofiary jest znane tylko jej i rodzicom, Fundacja powinna zapewnić  

poufność działań, tak aby informacje narażające ofiarę na naruszenie wizerunku nie były rozpowszechniane. 5. Współpraca z policją i sądami rodzinnymi 

Gdy naruszenie prywatności czy wyłudzenie lub kradzież tożsamości skutkują wyrządzeniem ofierze szkody  majątkowej lub osobistej, rodzice małoletniego powinni o tym powiadomić policję. 

6. Współpraca z placówkami specjalistycznymi 

W przypadku konieczności podejmowania dalszych działań pomocowych wobec ofiary, można skierować  małoletniego, za zgodą i we współpracy z rodzicami/opiekunami prawnymi, do placówki specjalistycznej, np.  terapeutycznej. 

Nawiązywanie niebezpiecznych kontaktów w Internecie – uwodzenie, zagrożenie pedofilią

Rodzaj zagrożenia objętego procedurą 

Zagrożenie obejmuje kontakt osoby dorosłej z małoletnią w celu zainicjowania znajomości prowadzących do  wyłudzenia poufnych informacji, nawiązania kontaktów seksualnych, skłonienia małoletniego do zachowań niebezpiecznych dla jego zdrowia i życia lub wyłudzenia własności (np. danych, pieniędzy, cennych przedmiotów  rodzinnych). 

Telefony alarmowe krajowe 

Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111, https://116111.pl/ 

Telefon dla rodziców w sprawie bezpieczeństwa dzieci: 800 100 100, https://800100100.pl/ Zgłaszanie nielegalnych  treści: dyzurnet.pl dyzurnet@dyzurnet.pl, tel. 801 615 005 

Sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia 

9. Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia 

Osobami najczęściej zgłaszającymi omawiany problem są rodzice/opiekunowie prawni małoletniego. Zdarza się, że  informacja uzyskiwana jest ze środowiska rówieśników ofiary. 

Kluczowe znaczenie w działaniach Fundacji ma czas reakcji – szybkość przeciwdziałania zagrożeniu ze względu na  niezwykle szkodliwe konsekwencje realizacji kontaktu online, przeradzającego się w zachowania w świecie  rzeczywistym: uwiedzenie i wykorzystanie seksualne, kidnaping, a także wyłudzenie pieniędzy czy przedmiotów  dużej wartości. W przypadku niebezpiecznych kontaktów inicjowanych w Internecie może dochodzić do zagrożenia  życia i zdrowia, szantażu i przymusu realizacji czynności seksualnych. 

10. Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów 

Należy zidentyfikować i zabezpieczyć w formie elektronicznej dowody działania dorosłego sprawcy uwodzenia  (zapisy rozmów w komunikatorach czy na portalach społecznościowych, zrzuty ekranowe, zdjęcia, wiadomości e mail). 

Jednocześnie bezzwłocznie należy zawiadomić policję o wystąpieniu zdarzenia. 

11. Identyfikacja sprawcy(-ów) 

strona | 33 

Ze względu na bezpieczeństwo nie należy podejmować samodzielnych działań w celu dotarcia do sprawcy, lecz  

udzielać wszelkiego możliwego wsparcia organom ścigania, m. in. zabezpieczyć i przekazać zebrane dowody.  Identyfikacja sprawcy wykracza poza kompetencje i możliwości Fundacji. 

12. Działania wobec ofiary zdarzenia 

W każdym przypadku próby nawiązania niebezpiecznego kontaktu – np. w celu werbunku do sekty lub grupy  promującej niebezpieczne zachowania, a także rekrutacji do grupy terrorystycznej – należy przede wszystkim zapewnić ofierze opiekę psychologiczną i poczucie bezpieczeństwa. Podobnego wsparcia należy udzielić w  przypadku zaobserwowania zachowań zagrażających zdrowiu i życiu (samookaleczenia, zażywanie substancji  psychoaktywnych), bowiem zachowania te mogą być inicjowane i wzmacniane poprzez kontakty w Internecie. O  możliwym związku takich zachowań z inspiracją płynącą z Internetu należy powiadomić rodziców. 

Pierwszą czynnością w ramach reakcji na zagrożenie jest otoczenie ofiary pomocą psychologiczną we współpracy z  rodzicami/opiekunami prawnymi. W trakcie rozmowy z małoletnim prowadzonej z uwzględnieniem jego komfortu  psychicznego przez psychologa/pracownika, do którego małoletni ma szczególne zaufanie, należy uzyskać wszelkie  możliwe informacje o sprawcy i przekazać je policji. Trzeba upewnić się, że kontakt ofiary ze sprawcą został  przerwany, a małoletni odzyskał poczucie bezpieczeństwa. 

Towarzyszyć temu powinna analiza sytuacji domowej (rodzinnej), w której tkwić może źródło poszukiwania kontaktów  w Internecie. Małoletniemu należy udzielić profesjonalnej opieki terapeutycznej i/lub lekarskiej. Wszelkie działania Fundacji wobec małoletniego powinny być uzgadniane z rodzicami/ opiekunami prawnymi  i inicjowane za ich zgodą. 

Współpraca z policją i sądami rodzinnymi 

W przypadkach naruszenia prawa – szczególnie w przypadku uwodzenia małoletniego do lat 15 – obowiązkiem  Fundacji jest powiadomienie policji lub sądu rodzinnego. 

Współpraca ze służbami społecznymi i placówkami specjalistycznymi 

W przypadkach uwiedzenia nieletnich przez osoby dorosłe rekomenduje się – w porozumieniu  z rodzicami/opiekunami prawnymi – skierowanie ofiary na terapię do placówki specjalistycznej opieki  psychologicznej. 

Seksting, prowokacyjne zachowania i aktywność seksualna jako źródło dochodu osób nieletnich 

Rodzaj zagrożenia objętego procedurą 

Seksting to przesyłanie wiadomości drogą elektroniczną w formie wiadomości MMS lub z wykorzystaniem różnych aplikacji i komunikatorów albo publikowanie np. na portalach (społecznościowych) prywatnych treści, głównie zdjęć  lub filmów, o kontekście seksualnym, erotycznym. 

Sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia: 

1. Przyjęcie zgłoszenia i ustalenie okoliczności zdarzenia 

W przypadku sekstingu zgłoszeń dokonują głównie rodzice lub opiekunowie prawni małoletniego. Delikatny charakter  sprawy, a także odpowiedzialność karna sprawcy, wymagają zachowania daleko posuniętej dyskrecji i profesjonalnej  reakcji. Niekiedy zgłoszenia dokonują ofiary lub osoby je znające. 

2. Opis okoliczności, analiza, zabezpieczenie dowodów 

Wyróżniamy 3 podstawowe rodzaje sekstingu, które skutkują koniecznością realizacji zmodyfikowanych procedur  reagowania: 

Rodzaj 1. Wymiana materiałów o charakterze seksualnym następuje tylko w ramach związku między dwojgiem  rówieśników. Materiały nie uległy rozprzestrzenieniu dalej. 

Rodzaj 2. Materiały o charakterze seksualnym zostały rozesłane większej liczbie osób, jednak nie dochodzi do  cyberprzemocy na tym tle. Młodzież traktuje materiał jako formę wyrażenia siebie. 

Rodzaj 3. Materiały zostały rozesłane większej liczbie osób (bez względu na intencje) i na tym tle dochodzi do  cyberprzemocy. 

3. Identyfikacja sprawcy (-ów) 

Identyfikacja sprawcy będzie możliwa przede wszystkim dzięki zabezpieczeniu dowodów – przesyłanych zdjęć czy  zrzutów ekranów portali, w których opublikowano zdjęcie(-a). W niektórych przypadkach seksting może nosić  znamiona przestępstwa związanego z produkcją oraz rozpowszechnianiem materiałów pornograficznych z udziałem  osoby małoletniej (poniżej 18. r. ż.) – art. 202 § 3 i 4 kk, dlatego skrupulatność i wiarygodność dokumentacji ma duże  znaczenie. Należy przy tym przestrzegać zasad dyskrecji, szczególnie w środowisku rówieśniczym ofiary. 

4. Działania wobec ofiar zdarzenia 

W razie upublicznienia przypadku sekstingu w środowisku rówieśniczym pierwszą reakcją, oprócz dokumentacji  dowodów, jest otoczenie opieką psychologiczną ofiary oraz zaproponowanie odpowiednich działań wychowawczych.  Rozmowa na temat identyfikacji potencjalnego sprawcy powinna być realizowana z uwzględnieniem komfortu  psychicznego małoletniego – ofiary sekstingu, z jego poszanowaniem. 

5. Współpraca z policją i sądami rodzinnymi 

W przypadku publikacji lub upowszechniania zdjęć o charakterze pornografii dziecięcej (co jest wykroczeniem  ściganym z urzędu) Zarząd Fundacji powiadamia o tym zdarzeniu policję lub sąd rodzinny. Współpraca z placówkami specjalistycznymi 

Kontakt ofiar z placówkami specjalistycznymi może okazać się konieczny w indywidualnych przypadkach. O  skierowaniu do nich decyzję powinien podjąć psycholog wspólnie z rodzicami/opiekunami prawnymi ofiary.

strona | 34 

Rozdział 5 

Organizacja procesu ochrony małoletnich w  

Fundacjii wdrażania „Standardów ochrony 

małoletnich”

5.1 Podział obowiązków i przydział zadań w zakresie wdrażania „Standardów ochrony małoletnich” 

Podmiot	Zadanie/obowiązek	Termin
Zarząd Fundacji	1. Zatwierdzenie „Standardów ochrony małoletnich” i wdrożenie ich w  życie zarządzeniem	Luty 2024
	2. Opublikowanie dokumentu na stronie https://fundacjapromyczek.pl z zachowaniem zasady dostępności dla osób  niepełnosprawnych.	Luty 2024
	3. Wyznaczenie koordynatora wdrażania zasad określonych w  dokumencie.	Luty 2024
	4. Przydział zadań związanych z postępowaniem w przypadku  krzywdzenia małoletnich i przewodniczenia Zespołom interwencyjnym.	Luty 2024
	5. Powoływania Zespołów interwencyjnych do rozpoznania sprawy  krzywdzenia małoletniego – oddzielnie dla każdego przypadku.	Bezpośrednio po  otrzymaniu   informacji
	6. Przeprowadzenie szkolenia wstępnego pracowników Fundacji:  omówienie treści dokumentu, zasad organizacyjnych wspierania i  ochrony małoletnich, standardów obowiązujących  w Fundacji w zakresie ochrony małoletnich, postępowania w sytuacji  krzywdzenia.	Luty 2024
	7. Podejmowanie interwencji prawnej, podpisywanie pism  interwencyjnych w trudnych sytuacjach.	Na bieżąco
	8. Określenie obiegu dokumentów związanych z rozpatrywaniem  przypadków krzywdzenia małoletnich.	Luty 2024
	9. Przypomnienie pracownikom Fundacji zasad bezpieczeństwa  przetwarzania danych osobowych i Polityki bezpieczeństwa.	Luty 2024
	10. Zapewnianie środków finansowych na doskonalenie pracowników  szkoły.	W miarę potrzeb

 

Koordynator 

d.s Standardów  ochrony  

1. Przekazuje informacje o funkcjonowaniu „Standardów ochrony  małoletnich”, ich treści oraz zasadach ochrony małoletnich w Fundacji. 

Na bieżąco 

małoletnich 

Kierownik  

gospodarczy/  kadrowa 

Sekretarka 

2. Kontroluje jakość dostępnych dokumentów w Fundacji w zakresie „Standardów ochrony małoletnich”	Na bieżąco
3. Koordynuje działania w ramach pomocy krzywdzonemu  małoletniemu, nadzoruje rejestr prowadzonych spraw.	Na bieżąco
4. Nadzoruje prawidłowość sporządzania dokumentacji, w tym  wypełnienia Karty A i B.	Na bieżąco
5. Dokonywanie raz na dwa lata przeglądu  „Standardów ochrony małoletnich”  2.Poinformowanie każdego nowo zatrudnianego pracownika o  konieczności zapoznania się z następującymi dokumentami: − Standardy ochrony małoletnich  − Polityką Bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych − Regulaminami i instrukcjami bhp i p/poż  − Regulamin pracy,  − Statut Fundacji,  − Kodeksem etyki,	Raz na dwa lata  Przed   nawiązaniem   stosunku pracy
2. Gromadzenie w dokumentacji pracowniczej, oprócz innych  dokumentów wymaganych prawem, oświadczenia z KRK,  Zaświadczenia z Rejestru Przestępców na Tle Seksualnym; a w  przypadku obywateli innych krajów: wymagane oświadczenia lub  zaświadczenia.  1. Prowadzenie rejestru zgłaszanych spraw dotyczących podejrzenia  krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.	Na bieżąco  Na bieżąco
2. Przekazywanie zawiadomień o podejrzeniu krzywdzenia lub  krzywdzeniu, które wpłynęły do sekretariatu (telefon, maile, ustnie)  koordynatorowi d.s. wdrażania standardów.	Na bieżąco
3. Stosowanie do archiwizacji dokumentów wytworzonych w procesie  rozpatrywania spraw krzywdzenia JRWA.	Na bieżąco

 

 

Wyznaczony  psycholog 

1. Umieszczanie informacji na stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych Fundacji informacji na temat: – praw dziecka/człowieka 

– ochrony przed przemocą oraz wykorzystywaniem – zagrożenia bezpieczeństwa w Internecie 

Na bieżąco 

Każdy pracownik  Fundacji 

2. Pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania bez przemocy  1. Zapoznaje się i przestrzega postanowień „Strategii ochrony  małoletnich”	Na bieżąco  Luty 2024 oraz na  bieżąco
2. W miarę możliwości, w trakcie prowadzonych zajęć, warsztatów  zapoznaje małoletnich z treścią dokumentu np. w formie informacji o  prawach dziecka i prawach człowieka.	Na bieżąco
3. W przypadkach podejrzenia krzywdzenia małoletniego podejmuje  działania określone w poszczególnych procedurach postępowania.	Na bieżąco
4. Prowadzenie szkoleń, warsztatów, rad pedagogicznych o zjawisku przemocy, skutkach, symptomach, rozpoznawaniu jej  stosowania.	Na bieżąco
5. W czasie indywidualnych konsultacji, wyjaśnianie małoletnim i ich rodzicom/prawnym opiekunom zasad ochrony małoletnich  obowiązujących w Fundacji.	Na bieżąco

 

5.2 Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu Fundacji do stosowania  standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności 

Osobą odpowiedzialną za przygotowanie personelu do stosowania standardów jest Zarząd Fundacji. Przygotowanie  personelu polega na pogłębianiu wiedzy i umiejętności rozpoznawania krzywdzenia, objawów, identyfikacji ryzyka  krzywdzenia i podejmowania, zgodnie z prawem, właściwych działań a także wiedzy z zakresu odpowiedzialności  prawnej w przypadku zaniechania postępowania w celu ochrony i wsparcia małoletnich. 

Zakres szkoleń ustalany jest na podstawie wyników diagnozy potrzeb pracowników w tym zakresie. W Fundacji organizuje się wewnętrzne doskonalenie w zespołach psychologów i pedagogów, logopedów. Za ich  organizację i przebieg odpowiada przewodniczący zespołów. Sporządzana jest lista obecności uczestników. 

5.3 Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach podejrzenia krzywdzenia lub  krzywdzenia małoletnich. 

Osoby odpowiedzialne za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich  w Fundacji: 

1. Zarząd Fundacji – Agata Janosz-Jarzyna 
2. Koordynator d. s Standardów ochrony małoletnich – Elżbieta Osowska 
3. Wyznaczony psycholog i pedagog – Paulina Cempel, Julia Żukiewicz 

W przypadkach zagrożenia życia lub zdrowia małoletniego należy zostawić zawiadomienie o przemocy pierwszemu  spotkanemu pracownikowi Fundacji. 

5.4 Dokumentowanie zdarzeń podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich i archiwizowanie  wytworzonej dokumentacji. 

Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich zakładana jest imienna teczka  z nazwiskiem małoletniego. Teczkę zakłada i prowadzi Koordynator 

d.s Standardów ochrony małoletnich. 

Do czasu zakończenia sprawy teczka pozostaje w gabinecie Koordynator d.s Standardów ochrony małoletnich lub  Zarządu Fundacji i jest należycie chroniona przed dostępem osób nieuprawnionych. 

W teczce umieszcza się: 

1. Zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia lub zgłoszenie krzywdzenia – załącznik 1; 
2. Protokół rozmowy ze zgłaszającym, o ile jest możliwym jego sporządzenie. 
3. Kwestionariusz oceny ryzyka występowania przemocy – załącznik 3 lub 4. 
4. Protokoły i notatki z rozmów z małoletnim i osobą jemu najbliższą lub niekrzywdzącym rodzicem/opiekunem.strona | 37 
5. Protokół z posiedzenia Zespołu interwencyjnego, powołanego przez Zarząd. 
6. Kopię „Niebieskiej Karty – A”, w przypadku, gdy zostanie wszczęta procedura „Niebieskie Karty” – załącznik 5. 7. Kopię „Niebieskiej Karty – B”, w przypadku, gdy została wszczęta procedura „Niebieskie Karty” – załącznik 6. 8. Protokoły z rozmów z osobą krzywdzącą – o ile taka będzie przeprowadzana. 
7. Korespondencję pomiędzy np. sądem rodzinnym, Ośrodkiem Pomocy Społecznej i innymi. 10. Plan wspierania małoletniego. 
8. Karty monitorowania zachowań krzywdzonego, opinie wychowawcy i nauczycieli uczących małoletniego. 12. Ocena efektywności wsparcia. 
9. Wykaz telefonów, adresów instytucji świadczących wsparcie ofiarom przemocy. 

5.5 Zasady ustalania planu wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia 

Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu jego krzywdzenia opracowuje zespół powołany przez Zarząd Fundacji. W  jego skład mogą wchodzić: koordynator d. s Standardów ochrony małoletnich, psycholog, pedagog. Struktura dokumentu „Plan wsparcia małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia” 

• Imię i nazwisko, 
• Imiona i nazwiska członków zespołu sporządzającego plan wsparcia 
• Tytuł, z jakiego został opracowany plan wsparcia, 
• Diagnoza sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia, 
• Cel wsparcia małoletniego, 
• Identyfikacja zasobów wewnętrznych Fundacji oraz źródeł zewnętrznych wsparcia dziecka – ofiary krzywdzenia, • Zakres współdziałania Fundacji z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia małoletniego, • Zakres, wymiar godzin, okres wsparcia udzielonego małoletniemu, 
• Formy i metody wsparcia małoletniego, 
• Ocena efektywności wsparcia udzielonego małoletniemu. 

Przeprowadzenie diagnozy sytuacji małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia: 

1. b) charakterystyka doznanej krzywdy (rodzaj doznanej krzywdy, okoliczności doznanej krzywdy, stopień  naruszenia prawa, stopień zagrożenia bezpieczeństwa małoletniego – w obszarze zdrowia, życia, rozwoju); c) analiza dostępnej dokumentacji, np. wyniki rozmów, wyniki obserwacji (zachowanie, wygląd) dokonane przez  np. rodziców, psychologa/pedagoga/ logopedę, innych pracowników oraz instytucji wspomagających ochronę  dziecka – psychologów, pedagoga, wychowawcę ze szkoły; 
2. d) określenie czynników ryzyka doznanej krzywdy oraz czynników wsparcia małoletniego–ustalenie  indywidualnych potrzeb ofiary krzywdzenia w obszarze jej zdrowia/życia, zdrowia psychicznego, funkcjonowania  emocjonalno- społecznego oraz w obszarze prawnym i socjalnym. 

Zdefiniowanie celu oferowanego wparcia, np.: 

1. a) zapewnienie specjalistycznego wsparcia małoletniemu, udzielanie systematycznej lub okresowej pomocy  np. psychologicznej, terapeutycznej; 
2. b) wdrożenie działań mających przywrócić równowagę emocjonalną małoletniemu, wzmacnianie poczucia jego  własnej wartości; 
3. c) wspieranie rodziców/opiekunów prawnych małoletniego w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; d) złagodzenie psychicznych i behawioralnych objawów skrzywdzenia złagodzenie stresu, lęku małoletniego; e) zapewnienie bezpieczeństwa (np. socjalnego, psychicznego, prawnego); 
4. f) kształcenie umiejętności radzenia sobie z brakiem akceptacji społecznej, izolowaniem, dyskredytowaniem,  z trudnymi sytuacjami w środowisku rodzinnym i społecznym. 

Identyfikacja zasobów wewnętrznych Fundacji oraz źródeł zewnętrznych wsparcia małoletniego – ofiary krzywdzenia,  np.: 

1. a) zasoby wewnętrzne Fundacji: Zarząd, zespół psychologów/pedagogów, zespół interwencyjny,  rodzice/opiekunowie prawni dziecka; 
2. b) źródła zewnętrzne wsparcia dziecka krzywdzonego, np. sąd rodzinny, kurator sądowy, policja, placówki  doskonalenia nauczycieli, służba zdrowia, GOPS, organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony dzieci przed  krzywdzeniem itp. 

Ustalenie zakresu współdziałania Fundacji z podmiotami zewnętrznymi na rzecz wsparcia małoletnich. Pracownicy Fundacji działają na rzecz wsparcia małoletniego zgodnie z zakresem swoich obowiązków i uprawnień,  współpracujące z rodzicami/opiekunami prawnymi małoletniego. 

Ustalenie harmonogramu działań w ramach wsparcia udzielanego małoletniemu – ustalenie zakresu, wymiaru godzin,  okresu wsparcia: 

1. a) zakres wsparcia wynika ze zdiagnozowanych w różnych obszarach indywidualnych potrzeb rozwojowych, strona | 38 

edukacyjnych oraz psychofizycznych małoletniego – ofiary krzywdzenia; 

1. b) wymiar godzin i okres, w jakim będzie udzielane wsparcie zależy od doświadczanych przez małoletniego  skutków krzywdy oraz zaobserwowanych efektów wsparcia w okresie ich monitorowania. 

Ustalenie form i metod wsparcia małoletniego: 

Przykładowe formy pracy: 

✓ indywidualna – praca indywidualna z małoletnim w zależności od rodzaju krzywdy – zgodnie z przyjętymi w  Fundacji procedurami; 

✓ zespołowa: warsztaty rozwojowe, zajęcia grupowe 

Przykładowe metody wsparcia krzywdzonego dziecka: bezpośrednia rozmowa z małoletnim prowadzona przez  psychologa/pedagoga/logopedę; warsztaty rozwojowe; analiza dokumentacji związanej z sytuacja małoletniego;  obserwacja zachowania. 

1. Ocena efektywności udzielanego wsparcia: 

✓ Zasady i sposób monitorowania efektów wsparcia, np. 2 razy w roku szkolnym; sposób – wyniki obserwacji  prowadzonej przez specjalistów, rodziców/opiekunów prawnych dziecka (sojuszników dziecka) w czasie  oferowanych formach wsparcia; wyniki rozmów z małoletnim; efekty wsparcia udzielanego małoletniemu przez  podmioty zewnętrzne; analiza dostępnej dokumentacji; 

✓ Ocena efektów wsparcia: ocena adekwatności udzielonego wsparcia do zdiagnozowanych potrzeb małoletniego  – ofiary krzywdzenia. 

5.6 Udostępnianie „Standardów ochrony małoletnich” 

W Fundacji opracowane zostały dwie wersje dokumentu „Standardów ochrony małoletnich: ➢ Wersja „zupełna”, inaczej kompletna, 

➢ Wersja „skrócona” – przeznaczona dla małoletnich. 

Wersja „zupełna” jest dostępna w sekretariacie Fundacji w formie wydruku. Wgląd w wersję „zupełną” mają: wszyscy  pracownicy, rodzice, zewnętrzne podmioty uprawnione do kontroli. 

Wersja „zupełna” i „skrócona” jest ogólnie dostępna ze względu na jej opublikowanie na stronie internetowej Fundacji. 

5.7 Zasady przeglądu i aktualizacji standardów 

Zarząd Fundacji dokonuje oceny stopnia znajomości i poprawności stosowania „Standardów ochrony małoletnich”  na bieżąco, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego. 

W przypadku zmian prawa, wymagającego ich wdrożenia w dokumencie nowelizacje są wprowadzane na tych  samych zasadach, które obowiązywały przy wdrożeniu dokumentu. 

W celu oceny funkcjonalności i przydatności dokumentu w Fundacji prowadzone są ewaluacje typu: • in-term (w trakcie posługiwania się i stosowania opracowania), 

• ex- post (po upływie dwóch lat od daty wdrożenia). 

Ewaluację przeprowadza Koordynator ds Standardów ochrony małoletnich z użyciem technik: − analizy dokumentu, 

− wywiadów z rodzicami i pracownikami Fundacji, 

− sondażu, z użyciem ankiety anonimowej, 

− dyskusji grupowej w zespołach psychologów/pedagogów. 

Raport z ewaluacji wraz z wnioskami i rekomendacjami Koordynator ds Standardów ochrony małoletnich przedstawia  pracownikom Fundacji.